11/6/2020

Ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου

Το πρώτο αίτημα που ο Κύριος Ιησούς θέτει στα χείλη μας, στην προσευχή που μας δίδαξε, δεν αφορά τις ανθρώπινες ανάγκες. Αυτό το πρώτο αίτημα είναι καθαρά ανιδιοτελές, στραμμένο προς τον ίδιο τον Θεό. Αυτός και μόνον Αυτός να λατρεύεται, να δοξάζεται, να αγιάζεται. Έτσι, στην προσευχή μας, προτεραιότητα έχει η λατρευτική στάση. Πρώτα Εκείνος! Στη συνέχεια μπορεί να ακολουθήσει τι υιική απαρίθμηση των ανθρώπινων αναγκών μας.

Αγιάζω το όνομα του Θεού με μια πολύ γενική έννοια, σημαίνει ότι παραμερίζω τον εαυτό μου, ότι τοποθετώ κάθε τι που αφορά τον Θεό πάνω από τα ανθρώπινα πράγματα, ότι, στη ζωή μου, εξασφαλίζω την πρώτη και καλύτερη θέση για τα καθήκοντά μου προς Αυτόν, και ότι υιοθετώ μια στάση βαθύτατου σεβασμού προς ό,τι είναι «ιερό».

Είναι φανερό, ότι μια τέτοια στάση αποκλείει κάθε βλασφημία, κάθε χρήση του θείου ονόματος που είναι μάταιη, ελαφρά ή ψεύτικη και χωρίς τον επαρκή σεβασμό.

Ο αγιασμός του ονόματος του Θεού βρίσκει την άμεση έκφρασή του στην προσευχή, όταν δηλαδή η ψυχή μας ανυψώνεται προς Αυτόν, για να Τον λατρεύσει, να Τον ευχαριστήσει για τις δωρεές Του, να Του ζητήσει τη συγχώρηση για τις αμαρτίες μας, να Του παρουσιάσει τις ανάγκες τις δικές μας και των αδελφών μας.

Οι Χριστιανοί προσεύχονται όλοι μαζί στις λατρευτικές ευκαιρίες της Εκκλησίας. Η θεία Λειτουργία, ο κύκλος του Εκκλησιαστικού Έτους με τις γιορτές του, τα κείμενα και οι καθορισμένες από την Εκκλησία τελετές, η νηστεία, η προσφυγή στη μεσιτεία της Υπεραγίας Θεοτόκου, των αγίων και των αγγέλων, η προσκύνηση των ιερών εικόνων είναι θαυμάσια μέσα που μας βοηθούν να προσεγγίσουμε τον Θεό. Θα τα χρησιμοποιήσουμε με ταπείνωση και εμπιστοσύνη. Από τους θησαυρούς που η Εκκλησία θέτει στη διάθεσή μας, θα προσκολληθούμε κατά προτίμηση σ’ εκείνους που η εμπειρία μας δείχνει ως τους πιο ταιριαστούς στις δικές μας προσωπικές ιδιοσυγκρασιακές ανάγκες. Θα προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε την έννοια των λειτουργικών νοημάτων και δεν θ’ αφήσουμε ποτέ να εκφηλιστεί το τελετουργικό μέρος της Εκκλησίας σε μηχανικούς τύπους ή χειρονομίες, δηλαδή σε ρουτίνα. Ο Θεός θέλει να Τον λατρεύουμε ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ.

Τα Μυστήρια είναι κάτι διαφορετικό και περισσότερο από την προσευχή. Είναι σημεία που παράγουν ουσιαστική χάρη.

Θα επανέλθουμε σ’ αυτά. Όπως όμως συμβαίνει με την προσευχή, έτσι και με αυτά αγιάζεται το όνομα του Θεού. Απλώς, με την προσευχή, είμαστε εμείς εκείνοι που αγιάζουμε και επικαλούμαστε το όνομά Του, ενώ με τα Μυστήρια ο Θεός είναι αυτός που μας αγιάζει δια της επικλήσεως και δυνάμεως του Ονόματός Του. Το Όνομα λοιπόν αγιάζεται μέσα και πάνω στην ανθρώπινη ύπαρξη. Το Μυστήριο που συνδέεται περισσότερο με το Όνομα του Θεού είναι το Βάπτισμα. Το νερό του Βαπτίσματος και το Άγιο Χρίσμα, που γίνονταν εις το Όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, σβήνουν το προπατορικό αμάρτημα (για το οποίο θα μιλήσουμε πιο κάτω) και μας αναγεννούν στην καινούρια ζωή του Ιησού.

Η κοινή προσευχή και τα Μυστήρια της Εκκλησίας δεν αποτελούν τους μόνους τρόπους αγιασμού του Ονόματος. Πρέπει να αγιάζουμε το Όνομα

του Θεού και με την ιδιωτική μας προσευχή. Πρέπει να προχωρήσουμε σε μια προσωπική και γεμάτη οικειότητα σχέση με τον Θεό και να Τον βάλουμε στο κέντρο των λεπτομερειών της καθημερινής μας ζωής. Ας μην περιοριζόμαστε στο να επαναλαμβάνουμε στην ατομική μας προσευχή έτοιμες προσευχές της κοινής λατρείας. Ας προσπαθήσουμε να μιλήσουμε με τον Θεό με τα δικά μας λόγια, πολύ απλά, σύμφωνα με τις ανάγκες της στιγμής. Κι ακόμη ας προσπαθήσουμε να Τον ακούσουμε, να σταθούμε μπροστά Του με μια στάση σιωπηλής προσοχής, να ακούσουμε και να συλλέξουμε τα λόγια της οικειότητας που δεν θα αρνηθεί να προφέρει στην ψυχή μας, αν Του το ζητήσουμε θερμά. Ας Του απαντήσουμε, ας πιάσουμε συζήτηση, μαζί Του, ένα διάλογο γεμάτο από σεβασμό και υιικό αυθορμητισμό μαζί. Η προσευχή μας μπορεί ακόμη να πάρει τη μορφή του στοχασμού. Και δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που η καλύτερη προσευχή θα είναι μια στάση απόλυτα σιωπηλής ένωσης με τον Θεό: όταν δεν θα προφέρουμε καμμιά λέξη αλλά θα προσφέρουμε πολλή, αγάπη. Τότε η ψυχή μας θα μπορεί να πει: «Ὁ ἀδελφιδός μου ἐν ἐμοί, κἀγὼ ἐν αὐτῷ» (Άσμα Ασμάτων 2:16).

Τέλος, το Όνομα του Θεού πρέπει να αγιάζεται και με τις πράξεις μας. Καμμιά προσευχή δεν θα γίνει δεκτή από τον Θεό αν δεν συνοδεύεται από μια σοβαρή, προσπάθεια ώστε οι πράξεις μας να μην προσβάλλουν το Όνομα που επικαλούμαστε. Ως Χριστιανοί όχι απλώς δεν πρέπει να σκανδαλίζουμε τους αδελφούς μας, αλλά με την ευλάβεια θα πρέπει να συνδυάζουμε τόσο πολύ τη, δικαιοσύνη και τη φιλανθρωπία, ώστε ακόμη και οι άπιστοι να μπορούν να δουν ένα φανερό σύνδεσμο ανάμεσα στη ζωή του Χριστιανού και στο όνομα του Κυρίου του.

Lev Gillet, Πάτερ Ημών… Κύριε Ιησού Χριστέ: Οι δύο θεμελιώδεις προσευχές που στηρίζουν την πίστη των χριστιανών, Ενός μοναχού της Ανατολικής Εκκλησίας, μετάφραση Πολυξένη Τσαλίκη – Κιοσόγλου, 1η έκδ., Αθήνα, Ακρίτας, 2007.