Ιερά εξομολόγηση

Το μυστήριο διακονείται υπό των Εφημερίων:

α) π. Αλεξίου κατόπιν συνεννοήσεως.
β) π. Ευγενίου κατόπιν συνεννοήσεως.
γ) π. Παναγιώτη κατόπιν συνεννοήσεως.

Προετοιμασία για την Εξομολόγηση

Αρχιμ. Αντωνόπουλος Νεκτάριος, Επιστροφή: Μετάνοια και εξομολόγηση: Επιστροφή στο Θεό και στην Εκκλησία, Δ΄ ανατύπωση, Ακρίτας, Αθήνα, 2001

Οι περισσότεροι προσερχόμαστε στο εξομολογητήριο εντελώς ανέτοιμοι. Ζητάμε από τον ιερέα να μας «ρωτήσει» αυτός, σα να ’ναι η εξομολόγηση ανακριτικό γραφείο. Ο ιερέας όμως δεν είναι μάντης για να μαντέψει τις δικές μας αμαρτίες. Άλλοτε πάλι προσερχόμαστε στην εξομολόγηση για να πούμε πως δεν έχουμε κάποια αμαρτία, ή για να πούμε πόσο «καλοί» άνθρωποι είμαστε και πόσες καλοσύνες έχουμε κάνει.

Η στάση αυτή δείχνει πως δεν έχουμε κάνει μια μικρή έστω προετοιμασία και γνήσια αυτοκριτική, και βέβαια δεν έχουμε μια στοιχειώδη αυτογνωσία. Ίσως μέσα στη ψυχή μας να φωλιάζει ένας φόβος: Να δούμε τον αληθινό εαυτό μας. Και προσπαθούμε να κρυφτούμε από τον Θεό, από τους άλλους και από τον ίδιο τον εαυτό μας. Έχουμε την αίσθηση πως αν παραδεχτούμε την αμαρτωλότητά μας, ο Θεός θα μας «κεραυνοβολήσει» και οι άλλοι θα μας απορρίψουν.

Αν διαβάσουμε όμως το Ευαγγέλιο, θα δούμε ότι ο Ιησούς Χριστός δεν καταδίκασε τον αμαρτωλό, αλλά την αμαρτία. Σε όλους τους αμαρτωλούς που τον πλησίαζαν, μιλούσε με επιείκεια, με συμπάθεια, με τρυφερότητα, έστω κι αν δεν έδειχναν πολλές φορές μετάνοια (Ζακχαίος, Σαμαρείτισσα, πόρνη, κ.λπ.) Μόνο ένα είδος αμαρτωλού κατηγόρησε και μάλιστα με σκληρά λόγια: τον υποκριτή, μια αμαρτία τόσο διαδεδομένη στους «καλούς» ανθρώπους και στα «καλά» παιδιά.

Ο φόβος να παραδεχτούμε την αμαρτωλότητά μας, έρχεται σε τέλεια αντίθεση με το φιλάνθρωπο κλίμα της εκκλησίας μας. Ο Θεός δεν απαιτεί να είμαστε αναμάρτητοι, γιατί γνωρίζει καλά την ανθρώπινη αδυναμία μας, την αδύναμη φύση μας. Αυτό που θέλει είναι να γνωρίζουμε την κατάστασή μας, την ατέλειά μας, και να βρισκόμαστε συνεχώς σε πορεία μετανοίας.

Είναι, λοιπόν, απαραίτητο πριν προσέλθουμε στον πνευματικό, να καθίσουμε σ’ ένα ήσυχο μέρος, να προσευχηθούμε θερμά στον Θεό να μας δώσει αληθινή μετάνοια, να φωτίσει τα κρυπτά των καρδιών μας και να κάνουμε μια όσο το δυνατόν τίμια βυθοσκόπηση.

Μέσα στην εξομολόγηση μαθαίνουμε πόσο δύσκολη και οδυνηρή είναι η πραγματική μετάνοια˙ όμως μαζί μ’ αυτή τη γνώση θεριεύει το θάρρος να συναντήσουμε τον Χριστό, έτσι ακριβώς όπως είμαστε: αμαρτωλοί γεμάτοι ελπίδα˙ αποτυχημένοι γεμάτοι πίστη˙ φίλοι Του αγαπημένοι, με θάρρος στην αγάπη Του, με ελπίδα στην χάρη Του.

Κι αν ακόμη ο φόβος και η αμφιβολία φωλιάζουν στην ψυχή μας, ας ακούσουμε την φιλάνθρωπη φωνή Του:

Ἐγὼ πατήρ, ἐγὼ ἀδελφός, ἐγὼ Νυμφίος, ἐγὼ οἰκία, ἐγὼ τροφεύς, ἐγὼ ἱμάτιον, ἐγὼ ῥίζα, ἐγὼ θεμέλιος. Πᾶν ὅπερ ἂν θέλῃς ἐγώ. Μηδενὸς ἐν χρείᾳ καταστῇς. Ἐγὼ δουλεύσω. Ἦλθον γὰρ διακονῆσαι, οὐ διακονηθῆναι. Ἐγὼ καὶ φίλος καὶ ξένος καὶ κεφαλὴ καὶ ἀδελφὸς καὶ μήτηρ. Πάντα ἐγώ· μόνον οἰκείως ἔχε πρὸς ἐμέ. Ἐγὼ πένης διὰ σέ, καὶ ἀλήτης διὰ σέ, ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ διὰ σέ, ἐπὶ τάφου διὰ σέ, ἄνω ὑπὲρ σοῦ ἐντυγχάνω τῷ Πατρί, κάτω ὑπὲρ σοῦ πρεσβευτὴς παραγέγονα παρὰ τοῦ Πατρός. Πάντα μοι σὺ καὶ ἀδελφὸς καὶ συγκληρονόμος καὶ φίλος καὶ μέλος. Τί πλέον θέλεις;

Ἁγίου Ἰωάννου Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως τοῦ Χρυσοστόμου,
ἀπόσπασμα ἐκ τῆς οστ´ (76) ὁμιλίας αὐτοῦ εἰς τὸ κατὰ Ματθαῖον Εὐαγγέλιον 24, 16-31 (ΕΠΕ τόμ. 12, σελ. 34)