27/5/2021

Το ζῶν ὕδωρ

Η ενέργεια της θείας χάριτος που εκπορεύεται από τον αναστημένο Χριστό, το «ζῶν ὕδωρ» που συμβολικά καθαρίζει τον άνθρωπο από τους μολυσμούς των παραβάσεων των τελετουργικών διατάξεων του Μωσαϊκού νόμου και που παρουσιάζοντας πιο άμεσα την πραγματική του δύναμη τον καθαρίζει απ’ το μόλυσμα της αρρώστιας, αποκαλύπτει όλο και περισσότερο τις λυτρωτικές του ιδιότητες. Αυτό το “ὕδωρ” είναι “ζῶν ὕδωρ” επειδή ενεργεί διαρκώς. Γιατί όταν η χάρη του πνεύματος μπει και εγκατασταθεί στην ψυχή, αναβλύζει περισσότερο από κάθε πηγή και δεν σταματά, ούτε στερεύει. Είναι πηγή η χάρη και ποταμός, όχι ένας αλλά πολλοί και πλημμύρα, γιατί είναι συνεχής και αλάθητη η ενέργειά της.[1]

Αυτό το “ζῶν ὕδωρ”, δροσίζει και αναψύχει τον άνθρωπο που τόσο επίμονα και τόσο απεγνωσμένα αναζητάει την αναψυχή στις διασκεδάσεις, τις πολυτελείς δεξιώσεις, τα ταξίδια, τις αθλητικές εκδηλώσεις, τον ίλιγγο της ταχύτητας, χωρίς τελικά να κατορθώνει να ικανοποιεί αυτή τη βαθιά του ανάγκη. Και όχι μόνο αυτό, αλλά συχνά αυτές οι ίδιες φαινομενικά ευκαιρίες αναψυχής του φέρνουν πλήξη και απόγνωση. Έτσι πολλοί μεγάλοι καλλιτέχνες και διάσημοι άνθρωποι που δοκιμάζουν στο έπακρο όλες αυτές τις αναψυχές, καταντούν συχνά αξιοθρήνητα και θλιβερά άτομα, που μαστίζονται από την ανία και την απόγνωση, που καταστρέφονται από τον αλκοολισμό και τη ναρκομανία και που τελικά βάζουν οι ίδιοι τέλος στην αφόρητη ζωή τους, γιατί δεν μπόρεσαν να βρουν την πραγματική αναψυχή που είναι η διακαής ανάγκη της καρδιάς τους.

Ο αναστημένος Χριστός προσφέροντάς μας το ζων ύδωρ μας προσφέρει την πραγματική αναψυχή· «τὰς ψυχὰς ἐκκαθάρθητε, καὶ τοῦ καύσωνος τῶν παθῶν ἀναψύξατε» (Στιχηρό Εσπέρας Πέμπτης Μεσοπεντηκοστής). Την ανάγκη του δροσισμού και της αναψυχής τη δημιουργεί ο καύσωνας του εγωκεντρικού μας πάθους, και μόνο όταν δεχθεί ο άνθρωπος μέσα στην καρδιά του το ζων ύδωρ του θεϊκού νόμου της προσφοράς και της αγάπης «ἐν αὐτῷ σβεννύει, τῆς πλάνης τοὺς ἄνθρακας» (Κάθισμα Όρθρου Τετάρτης Μεσοπεντηκοστής). Πραγματικά, η απατηλή πεποίθηση του ανθρώπου ότι οι αναψυχές του κόσμου, που συνήθως είναι κρίσεις εγωκεντρισμού, θα ικανοποιήσουν τη βαθύτερη ανάγκη του για αναψυχή, ρίχνει «ἄνθρακας» στον εσωτερικό του καύσωνα.

Ο αναστημένος Χριστός προσφέρει στον άνθρωπο που κατακαίεται απ’ αυτό τον εσωτερικό καύσωνα, το ζων ύδωρ της χάριτός Του και της αγάπης Του, που μόνο μπορεί να δροσίσει και να αναψύξει τη φλεγόμενη καρδιά του. «Ὁ διψῶν, ἐρχέσθω πρός με, καὶ πινέτω ὕδωρ ζωηρόν, καὶ οὗ μὴ διψήσῃ εἰς τὸν αἰῶνα» (Στιχηρό Ιδιόμελο Εσπερινού Τετάρτης Μεσοπεντηκοστής). «Οἱ διψῶντες, πορεύεσθε ἐφ᾽ ὕδωρ, καὶ ὅσοι μὴ ἔχετε ἀργύριον. βαδίσαντες ἀγοράσατε, καὶ φάγετε, καὶ πίεσθε, ἄνευ ἀργυρίου καὶ τιμῆς, οἶνον καὶ στέαρ» (Ησ. 55. 1). Το ζων ύδωρ, το προσφέρει ο αναστημένος Χριστός χωρίς κανένα αντάλλαγμα, χωρίς καμιά πληρωμή. Το μόνο που χρειάζεται να έχουμε για να μας δοθεί είναι η δίψα. Εκείνοι που θέλουν να πάρουν αυτό το ζων ύδωρ «τὸν τῶν διψώντων ἔρωτα ἐπιδείκνυσθαι χρὴ καὶ τοσαύτην ἀνάπτειν ἐπιθυμίαν ἐν ἑαυτοῖς… καὶ γὰρ οἱ διψῶντες, ἐπειδὰν κύλικα λάβωσι μετὰ πολλῆς αὐτὴν ἕλκουσι τῆς προθυμίας, καὶ τότε ἀναπαύονται… εἰ διψῶντες προσλάβοιεν, οὐδέποτε καμοῦνται ἕως ἄν ἐκπίωσιν. Ὅτι γὰρ ἀεὶ χρὴ διψᾶν καὶ πίνειν. “Μακάριοι” φησίν, “οἱ πεινῶντες καὶ διψῶντες τὴν δικαιοσύνην”, (Ματθ. 5. 6)»[2]

Ο αναστημένος Χριστός είναι η πηγή αυτού του ζώντος ύδατος, η πηγή, που μόνη μπορεί να ικανοποιήσει την πιο βαθιά ανθρώπινη δίψα κι όσο πιο βαθιά η δίψα, τόσο πιο πρόθυμη η προσφορά του λυτρωτικού νάματος. «Ὁ χορηγὸς τῆς σοφίας, καὶ τῶν καλῶν παροχεύς, ὁ χέων θεῖα ρεῖθρα, ἐκ πηγῆς ἀενάου, δεῦτε πρός με, κράζει, ὕδωρ ζωῆς, οἱ διψῶντες ἀρύσαθε» (Στιχηρόν Εσπέρας Παρασκευής Μεσοπεντηκοστής). «Ἔν μέσῳ ἔστης, τῆς νομικῆς Χριστὲ παντοδύναμε και πᾶσιν ἐβόησας· εἴ τις διψᾷ, πρὸς ἐμὲ αὐτομολείτω, καὶ ὕδατος τοῦ θείου πόμα, ἀπαντλησάτω καὶ ζωῆς νάματα· ὕδωρ ζωῇς γὰρ καὶ δυνάμεως καὶ σοφίας ἐγὼ πᾶσι δίδωμι» (Στιχηρόν Εσπέρας Τετάρτης Μεσοπεντηκοστής). Πραγματικά, μόνο ο αναστημένος Χριστός είναι η πηγή της αληθινής γνώσεως. «Τῆς σοφίας τὸ ὕδωρ καὶ τῆς ζωῆς, ἀναβλύζων τῷ κόσμῳ», πάντας καλεί «τοῦ ἀρύσασθαι, σωτηρίας τὰ νάματα» (Κάθισμα Όρθρου Παρασκευής Μεσοπεντηκοστής). «Νάουσα ἡ πηγή, τῆς σῆς σοφίας πόμα, πνευματικὸν πηγάζει, οὗ πίνοντες δογμάτων, ἐνθέων ἐμπιμπλώμεθα» (Στιχηρό Προσόμοιο Όρθρου Σαββάτου Μεσοπεντηκοστής).

Το ζων ύδωρ της θείας ενέργειας, που προσφέρει ο αναστημένος Χριστός, δεν είναι μόνο ύδωρ ζωής και σοφίας και σωτηρίας, αλλά και «ἁλλόμενον ὕδωρ ἀθανασίας, ἡ πηγή ἡ ἀείζωος» (Ωδή ζ΄ Κανόνος Όρθρου Τετάρτης Μεσοπεντηκοστής). Αυτό το ζων ύδωρ, είναι αποθησαυρισμένο στην Εκκλησία. «Ναμάτων ζωοποιῶν, τῇ Ἐκκλησίᾳ τὰς πηγὰς ἤνοιξας· Εἴ τις διψᾷ, πρόθυμος, ἴτω καὶ πινέτω, βοῶν Ἀγαθέ» (Ωδή γ΄ Κανόνος Όρθρου Τετάρτης Μεσοπεντηκοστής). «Πηγὴ συμπαθείας… καὶ ἐλέους τὸ πέλαγος…, (ο Χριστός) ὑπάρχων, βρύει κόσμῳ τὴν ἄφεσιν· πλύνει πταίσματα, καὶ καθαίρει νοσήματα· σῴζει τοὺς τὴν Ἀνάστασιν, αὐτοῦ ἕορτάζοντας» (Στιχηρό Εσπέρας Πέμπτης Μεσοπεντηκοστής). Ο «πίνων ἐκ τούτου, τοῦ θείου νάματος» του Χριστού, του ύδατος της ζωής, της σοφίας, της αθανασίας και της σωτηρίας «οὐ μὴ διψήσῃ εἰς τὸν αἰῶνα» και «ποταμοὶ ρεύσουσιν ἐκ τῆς κοιλίας αὐτοῦ ζωῆς αἰωνίου» (Στιχηρό Ιδιόμελο Εσπερινού Τετάρτης Μεσοπεντηκοστής). «Κοιλίαν ἐνταῦθα τὴν καρδίαν φησὶ, καθάπερ καὶ ἀλλαχοῦ φησι· καὶ τὸν νόμον σου ἐν μέσῳ τῆς κοιλίας μου» (Ιω. 5, 39)[3].

Όποιος κορέσει τη δίψα του από το ζων ύδωρ, γίνεται αυτός ο ίδιος πηγή αυτής της θείας ευλογίας για τους άλλους, και ποταμοί θείας αγάπης θα εκπηγάζουν απ’ την καρδιά του. Λοιπόν «δεῦτε πόμα πίωμεν καινόν, οὐκ ἐκ πέτρας ἀγόνου τερατουργούμενον, ἀλλ᾽ ἀφθαρσίας πηγήν, ἔκ τάφου ὀμβρήσαντος Χριστοῦ, ἐν ᾧ στερεούμεθα» (Ωδή γ΄ Αναστάσιμου Κανόνα).

π. Φιλόθεος Φάρος, Πριν και μετά το Πάσχα, Εκδ. Ακρίτας, Αθήνα, 1998

[1] Ιωάν. Χρυσοστομ. Ομιλ. ΝΑ΄ εἰς Ἰωάννην ΕΠΕ Τομ. 13, σελ. 678.

[2] Ιωάν. Χρυσοστομ. Ομιλ. ΝΑ΄ εἰς Ἰωάννην ΕΠΕ Τομ. 13, σελ. 674.

[3] Ιωάν. Χρυσοστομ. Ομιλ. ΝΑ΄ εἰς Ἰωάννην ΕΠΕ Τομ. 13, σελ. 676.