30/11/2021
Είμαστε το αλάτι
Κάποτε ανέβηκε στο μοναστήρι του Παχωμίου ένας φιλόσοφος, με σκοπό να μελετήσει τι λογής άνθρωποι ήταν οι μοναχοί, και ζήτησε να δει τον γέροντα και να του μιλήσει. Ο Παχώμιος μη θέλοντας να παρουσιαστεί ο ίδιος έστειλε τον μοναχό Κορνήλιο για ν’ αντιμετωπίσει τον επισκέπτη, βέβαιος πως η χάρη του Θεού δε θ’ άφηνε αβοήθητο το μαθητή του. Λέει, λοιπόν, ο φιλόσοφος στον καλόγερο: «Έχω βέβαια ακούσει πως οι μοναχοί είσαστε άνθρωποι συνετοί και διδάσκετε πράγματα σοφά, και δεν αμφισβητώ τούτη τη φήμη, μα εκπλήσσομαι που ήρθατε εδώ στον τόπο μας ν’ ασκήσετε τη διδασκαλία σας, έναν τόπο όπου πλεονάζει η σοφία κι η σύνεση, καθώς παραδέχεται όλη η οικουμένη». Ο Κορνήλιος του αποκρίθηκε˙ «Μοιάζουμε, είναι αλήθεια, μ’ ανθρώπους που ήρθαν σε μέρος ελαιοπαραγωγικό για να πουλήσουν ελιές και τούτο φαίνεται άστοχο˙ μα είναι γνωστό πως οι ελιές οι δικές σας χρησιμοποιούνται μόνο για να βγάζουν λάδι, όχι για να συντηρούνται στην άλμη και να φυλάγονται. Εμείς ήρθαμε να διδάξουμε τη νέα χρήση τούτου του καρπού. Κι είμαστε το αλάτι». Ο φιλόσοφος δε μπόρεσε να κρύψει το θαυμασμό του για την εύστοχη απάντηση˙ χαιρέτισε διακριτικά κι έφυγε.
Όταν επέστρεψε στην πόλη, διηγήθηκε όσα είδε κι άκουσε στο μοναστήρι, διακηρύσσοντας συνάμα και την πεποίθησή του για την ανωτερότητα της σοφίας των μοναχών. Ένας καυχησιάρης συνάδελφός του, με έπαρση περισσή, δήλωσε πως θ’ ανέβαινε αυτός να βάλει τα πράγματα στην θέση τους, μια κι ο πρώτος πήγε για μαλλί και γύρισε κουρεμένος. Έφθασε, λοιπόν, στο μοναστήρι, γύρεψε τον γέροντα, κι ο Παχώμιος, γεμάτος εμπιστοσύνη στην θεία Χάρη, έστειλε για συζητητή τον μοναχό Θεόδωρο, που αν και φοβόταν ν’ αντιμετωπίσει τον φιλόσοφο, δεν μπορούσε και ν’ αρνηθεί στον ηγούμενο. Μόλις βλέπει τον καλόγερο ο επισκέπτης, παίρνει ύφος ειρωνικό και τον ρωτάει αν ξέρει «ποιος πέθανε χωρίς να γεννηθεί, ποιος γεννήθηκε μα δεν πέθανε ποτέ και ποιος, αν και πέθανε, δεν αποσυντέθηκε το κορμί του». Ο Θεόδωρος είχε την απάντηση έτοιμη˙ «Ο Αδάμ πέθανε, ενώ δεν είχε γεννηθεί με τον συνηθισμένο τρόπο, ο Ενώχ δεν πέθανε και η γυναίκα του Λωτ δεν έλιωσε, αφού το κορμί της μεταβλήθηκε σε αλάτι». Ο φιλόσοφος δεν μπορούσε παρά να παραδεχθεί την απάντηση και καταντροπιασμένος πήρε τον κατήφορο.[1]
Βουλγαράκης Ηλίας, Νερό από την έρημο: Ιεραποστολικές ιστορίες από τη ζωή των μοναχών της αρχαίας Εκκλησίας μας, 2η έκδ., Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήνα, 1996.
[1] Βίος Πρώτος Παχωμίου 82/ΒΕΠΕΣ τόμ. 40, σελ. 160 εξ.