16/3/2020

Περὶ τῆς Ἑορτῆς τῆς 25ης Μαρτίου

Ἡ Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Ἑκκλησίας τῆς Ἐλλάδος

Πρὸς
Τὸ Χριστεπώνυμον Πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

«Εὐαγγελίζου γῆ, χαρὰν μεγάλην» ψάλλουμε σήμερα οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ στοὺς Ναούς μας, γιὰ νὰ τιμήσουμε τὸν Εὐαγγελισμὸ τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου. Καὶ ταυτοχρόνως, σὲ κοινὴ ἑορτή, ὁ Ἑλληνισμὸς πανηγυρίζει τὴν Ἐπέτειο τοῦ 1821. Τὴν ἔναρξη τῆς Μεγάλης Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως. Τοῦ ἱεροῦ Ἀγώνα τῆς ἀπροσμέτρητης ἀποφασιστικότητας, τόλμης, θάρρους καὶ θυσίας γιὰ τὴν ἐλευθερία.

Οἱ πρόγονοί μας, οἱ γενναῖοι Φιλικοί, οἱ πρωταγωνιστὲς τοῦ Ἀγώνα, οἱ μαχητὲς τῆς ἀπελευθερώσεως, εἶχαν ἀπὸ τὴν προηγούμενη χρονιά, ἤδη ἀπὸ τὸ 1820, ὁρίσει τὴν ἡμέρα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ, ὡς ἡμέρα τοῦ ἀπελευθερωτικοῦ ξεσηκωμοῦ. Ἤθελαν ἔτσι νὰ ἐκφράσουν μὲ τὸν πιὸ δυνατὸ καὶ συμβολικὸ τρόπο τοὺς ἄρρηκτους δεσμοὺς μεταξὺ τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ τοῦ Γένους. Οἱ Ἕλληνες πολέμησαν γιὰ τὴν Πίστη καὶ τὴν Πατρίδα.

Ἡ Ἑλληνική Ἐπανάσταση δὲν μοιάζει μὲ καμμία ἄλλη ἐπανάσταση τῆς ἐποχῆς. Ἀξιοποιεῖ μὲν ἰδέες ἀπὸ ἄλλα ἐπαναστατικὰ κινήματα τῶν χρόνων ἐκείνων, ἀλλὰ δὲν εἶναι ἀντίγραφο καμμιᾶς. Εἶναι ἐπανάσταση μὲ ἐθνικό καὶ θρησκευτικὸ χαρακτήρα. Ἔχει ὡς κίνητρο τὴν ἀπελευθέρωση τῶν Ἑλλήνων ἀπὸ τοὺς Ὀθωμανούς. Ἔχει ὡς πνευματικὸ στήριγμα τὴν πίστη στὴν θεία Πρόνοια καὶ τὸν σεβασμὸ πρὸς τοὺς πολυάριθμους Νεομάρτυρες, ποὺ βρῆκαν θάνατο ὁμολογώντας τὴν πίστη τους στὸν Χριστό.

«Μάχου ὑπὲρ Πίστεως καὶ Πατρίδος», ἔγραφε στὴν Προκήρυξη τῆς 24ης Φεβρουαρίου τοῦ 1821 ὁ Ἀλέξανδρος Ὑψηλάντης.

Τὸ φρόνημα καὶ ἡ πίστη τῶν Ἀγωνιστῶν τοῦ ’21 ὑπάρχει μέσα στὸν λόγο καὶ στὶς πράξεις τους. Ὁ Θεόδωρος Κολοκοτρωνης ἔβαλε τὸν Σταυρὸ στὴν πρώτη σημαία ποὺ πρόχειρα κατασκεύασε. Χαρακτηριστικά ὁ ἴδιος εἶπε, μετὰ τὴν ἀπελευθέρωσῃ, στοὺς μαθητὲς τοῦ πρώτου Γυμνασίου τῆς Ἀθήνας: «Ὅταν πήραμε τὰ ὅπλα, πρῶτα εἴπαμε ὑπὲρ Πίστεως καὶ ὕστερα ὑπὲρ Πατρίδος».

Καὶ ὁ Σαμιώτης λόγιος Γεώργιος Κλεάνθης, κατέγραψε μὲ στίχους τὰ ἰδανικὰ τῶν Ἀγωνιστῶν: «Γιὰ τοῦ Χριστοῦ τὴν Πίστη τὴν Ἁγία καὶ τῆς Πατρίδος τὴν Ἐλευθερία».

Στὰ Συντάγματα τῶν Ἐθνικῶν Συνελεύσεων τοῦ Ἀγώνα, ὑπάρχει στὸ Προοίμιο ἡ φράση ἡ ὁποία καὶ σήμερα διατηρεῖται στὸ Σύνταγμά μας: «Εἰς τὸ ὄνομα τῆς Ἁγίας καὶ Ὁμοουσίου καὶ Ἀδιαιρέτου Τριάδος!».

«Ἡ Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση εἶναι ἡ πιὸ πνευματικὴ ἐπανάσταση ποὺ ἔγινε στὸν κόσμο. Εἶναι ἁγιασμένη», ἐπισημαίνει ὁ Φώτης Κόντογλου. Καὶ συνεχίζει: «Στὴν Πόλη κρεμάστηκε ὁ Πατριάρχης Γρηγόριος, ἀνοίγοντας πρῶτος τὸ μαρτυρολόγιο τῆς Ἐπανάστασης. Ὁ Ἀθανάσιος Διάκος πολέμησε σὰν νέος Λεωνίδας καὶ σουβλίστηκε γιὰ τὴν πίστη του. Ὁ Παλαιῶν Πατρῶν Γερμανός, ὁ Ἠσαΐας Σαλώνων, ὁ Ρωγῶν Ἰωσήφ, ὁ Παπαφλέσσας… καὶ ἄλλοι πολλοὶ πολεμήσανε γιὰ τὴν ἁγιασμένη πατρίδα τους. Στὴν Τριπολιτσὰ κλειστήκανε στὴ φυλακή κατὰ τὴν Ἐπανάσταση οἱ δεσποτάδες τοῦ Μοριά καὶ οἱ περισσότεροι πεθάνανε μὲ ἀβάσταχτα μαρτύρια. Τὸ ἴδιο καὶ στὴν Πόλη, φυλακωθήκανε καὶ κρεμαστήκανε πολλοὶ δεσποτάδες».

Οἱ πρωτεργάτες τοῦ 1821, ἦσαν Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί. Εἶχαν συνείδηση τῆς διαχρονικῆς συνέχειας τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Τὸ ὁμολογοῦν ἀπερίφραστα οἱ ἴδιοι. Τὸ λόγο τους ἀκοῦμε καὶ σήμερα νὰ ἀντηχεῖ. «Γι᾿ αὐτά πολεμήσαμε», ἔλεγε ὁ Μακρυγιάννης, δείχνοντας σπασμένες ἀρχαῖες κολῶνες. Καὶ ὁ πρῶτος Κυβερνήτης τῆς ἐλεύθερης Ἑλλάδος, ὁ Ἰωάννης Καποδίστριας, ἤθελε τὰ ἑλληνόπουλα νὰ λαμβάνουν παιδεία ἑλληνορθόδοξη μὲ κείμενα Χριστιανικὰ καὶ Ἀρχαῖα Ἑλληνικά.

Τιμοῦμε σήμερα ὅλους αὐτούς, γνωστοὺς καὶ ἀγνώστους ἥρωες ποὺ μὲ αὐτοθυσία ἀγωνίσθηκαν καὶ ἔπεσαν γιὰ τὴν Ἐλευθερία μας. Κληρικοὺς καὶ λαϊκούς, ἄνδρες καὶ γυναῖκες, ὁπλαρχηγοὺς στὴν στεριά, ναυτικοὺς στὴν θάλασσα. Τιμοῦμε σήμερα, Ἕλληνες καὶ Φιλέλληνες.

Στοὺς πρωτεργάτες καὶ τοὺς ὁραματιστές, σὲ ἐκείνους οἱ ὁποῖοι σχεδίασαν καὶ σὲ ἐκείνους οἱ ὁποῖοι πραγματοποίησαν τὸ ἔπος τοῦ 1821, δὲν ὀφείλουμε μόνο πολλά, ὀφείλουμε τὰ πάντα· τὴν μετέπειτα ἱστορικὴ καὶ ἐθνικὴ ὕπαρξή μας.

Σὲ ἕνα χρόνο συμπληρώνονται 200 ἔτη ἀπὸ τὴν Ἐπανάσταση. Ἐν ὄψει τοῦ 2021, ἡ Ἐκκλησία μας προετοιμάζεται γιὰ να τιμήσει μὲ τὸν τρόπο ποὺ ἁρμόζει τὴν μεγάλη αὐτὴ Ἐπέτειο. Γιὰ νὰ ξαναφέρουμε στὴν μνήμη τὰ γεγονότα. Γιὰ νὰ συναντηθοῦμε μὲ τὶς ἀξίες ποὺ τροφοδότησαν τὸ ἐπαναστατικό φρόνημα, τὴν μαχητικότητα, τὸν πατριωτισμὸ καὶ τὰ δημοκρατικὰ ἰδανικὰ τῶν Ἀγωνιστῶν.

Ἡ Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἀπὸ τὸ 2012, ἔχει ξεκινήσει τὴν διοργάνωση δέκα ἐπιστημονικῶν συνεδρίων γιὰ τὴν περίοδο τῆς Τουρκοκρατίας καὶ τὸ 1821. Στὸ τέλος τοῦ 2021 θὰ κυκλοφορηθοῦν οἱ δέκα τόμοι τῶν Πρακτικῶν μὲ ὅλες τὶς εἰσηγήσεις καὶ θὰ εἶναι στὴν διάθεση κάθε ἀναγνώστη.

Σὲ συνεργασία μὲ τὸ Ὑπουργεῖο Παιδείας, ἔχει προγραμματισθεῖ, καὶ ἤδη ὑλοποιεῖται, ἡ διοργάνωση μαθητικῶν διαγωνισμῶν γιὰ τὴν προετοιμασία βίντεο μικρῆς διαρκείας ἀπὸ μαθητὲς καὶ μαθήτριες Γυμνασίων. Τὰ θέματα ἀφοροῦν στὴν ζωὴ καὶ στὴν δράση μεγάλων μορφῶν τῆς προεπαναστατικῆς, τῆς ἐπαναστατικῆς καὶ τῆς μετεπαναστατικῆς περιόδου.

Προσφέρονται δὲ νέα κατηχητικὰ βοηθήματα σὲ γονεῖς καὶ κατηχητές, ὥστε νὰ μαθαίνουν τὰ παιδιά μας μὲ κατανοητὸ καὶ εὐχάριστο μαζὶ τρόπο, τὴν Ἑλληνικὴ Ἱστορία ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι σήμερα.

Ἡ Εἰδικὴ Συνοδικὴ Ἐπιτροπὴ Πολιτιστικῆς Ταυτότητος σὲ συνεργασία μὲ τὶς κατὰ τόπους Ἱερὲς Μητροπόλεις ἔχει προγραμματίσει σειρὰ λατρευτικῶν, ἐπιστημονικῶν, πολιτιστικῶν καὶ καλλιτεχνικῶν ἐκδηλώσεων γιὰ τὸ ἔτος 2021, ὥστε νὰ διαδοθεῖ στὶς τοπικὲς κοινωνίες τὸ Χριστιανικὸ καὶ πατριωτικὸ μήνυμα τοῦ 1821, μέσα στὴν πληρότητά του.

Ὁ κόσμος ἐξελίσσεται. Ἀλλάζει. Οἱ κοινωνίες μεταβάλλονται. Ἡ Ἑλλάδα προχωράει. Ἐμεῖς, ὡς ἀπόγονοι τῶν Ἑλλήνων ποὺ ἀπελευθέρωσαν «μιὰ χώρα μικρὴ· ἕνα πέτρινο ἀκρωτήρι στὴν Μεσόγειο» (Γ. Σεφέρης), ἔχουμε πάντα τὴν ἀνάγκη νὰ κοινωνοῦμε τὸ «ἀθάνατο κρασὶ τοῦ ’21».

Προχωροῦμε μὲ ἐπίγνωση τῶν ἐξελίξεων, τῶν ἀπαιτήσεων καὶ τῶν ἀναγκῶν τῆς ἐποχῆς μας. Στὴν πορεία αὐτή, κρατοῦμε στὴν ψυχή μας ζωντανὸ τὸν σεβασμὸ τῶν προγόνων μας πρὸς τὸν Χριστὸ καὶ τὴν Ἑλλάδα.

Σήμερα ἡ πατρίδα μας καὶ ἡ ἀνθρωπότητα ὁλόκληρη ἀντιμετωπίζει τὴν πανδημία τοῦ κορωνοϊοῦ. Στοὺς Ἱεροὺς Ναοὺς μας πρὸς ἀποφυγή τῶν συναθροίσεων καὶ τῆς μεταδόσεως τῆς νόσου δὲν τελοῦνται τὰ Ἱερὰ καὶ Ζωηφόρα Μυστήρια. Ἡ ἑνότητά μας ἀποκτᾶ τὴν χάρη τῶν Ἁγίων Νεομαρτύρων μέσα ἀπὸ τὴν θερμουργὸ πίστη μας, τὴν προσευχή μας, τὴν μελέτη τοῦ Εὐαγγελίου, τὴν ὑπομονὴ καὶ τὴν ἀγάπη μας. Οἱ Ὀρθόδοξοι Ἕλληνες στεκόμαστε ὄρθιοι μὲ ὑπευθυνότητα, ἔχοντας τὴν ἐλπίδα μας στὸν Θεό. Ὅπως τὸ Γένος μας ἄντεξε τὴν καταπίεση τῆς μακρᾶς δουλείας μὲ πίστη καὶ μὲ προσευχὴ καὶ ἀνέστη, ἔτσι καὶ σήμερα θὰ ἀντιμετωπίσουμε τὸν κίνδυνο γιὰ τὴν ὑγεία μας μὲ σταθερή τὴν πίστη μας, εὐαγγελιζόμενοι τὸ φῶς τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου μας.

Τὸ 1821 μᾶς ἐμπνέει. Ὡς ἀνεξάντλητη πηγὴ καὶ πρόσκληση ἐγρηγόρσεως. Ἔχουμε χρέος ποτὲ νὰ μὴ λησμονοῦμε…

Αἰωνία ἡ μνήμη τῶν ὑπὲρ Πίστεως καὶ Πατρίδος εὐκλεῶς ἀγωνισαμένων καὶ ἡρωικῶς πεσόντων!

Ὁ Ἀθηνῶν ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ, Πρόεδρος
Ὁ Θεσσαλονίκης Ἄνθιμος
Ὁ Παραμυθίας, Φιλιατῶν καὶ Γηρομερίου Τίτος
Ὁ Μηθύμνης Χρυσόστομος
Ὁ Τριφυλίας καὶ Ὀλυμπίας Χρυσόστομος
Ὁ Μεσσηνίας Χρυσόστομος
Ὸ Λευκάδος καὶ Ἰθάκης Θεόφιλος
Ὁ Θηβῶν καὶ Λεβαδείας Γεώργιος
Ὁ Παροναξίας Καλλίνικος
Ὁ Φωκίδος Θεόκτιστος
Ὁ Νέας Κρήνης καὶ Καλαμαριᾶς Ἰουστῖνος
Ὁ Φιλίππων, Νεαπόλεως καὶ Θάσου Στέφανος
Ὁ Σισανίου καὶ Σιατίστης Ἀθανάσιος
Ὁ Ἀρχιγραμματεὺς
Ὁ Ὠρεῶν Φιλόθεος