16/5/2023
Όποιος μελετά σωστά τον εαυτό του δεν τον δικαιολογεί
– Γέροντα, πώς γίνεται, ενώ νιώθω την αδυναμία μου, να δικαιολογούμαι;
Δεν ένιωσες την αδυναμία σου, γι’ αυτό δικαιολογείσαι. Αν την είχες νιώσει, δεν θα δικαιολογούσες τον εαυτό σου. Αγαπούμε τον εαυτό μας˙ δεν θέλουμε να δυσκολευτούμε˙ δεν αγαπούμε τον κόπο. Θέλουμε πολλές φορές χωρίς κόπο να αποκτήσουμε περιουσία. Τουλάχιστον να αναγνωρίσουμε ότι, έτσι όπως αντιμετωπίζουμε τα πράγματα, δεν πάμε καλά πνευματικά και να ταπεινωθούμε. Άλλα ούτε κόπος ούτε αναγνώριση υπάρχει.
– Μπορεί κάποιος να μελέτα, να εξετάζει τον εαυτό του και να τον δικαιολογεί;
Όποιος μελετά σωστά τον εαυτό του δεν τον δικαιολογεί. Και βλέπεις, είναι μερικοί έξυπνοι, τετραπέρατοι, που κάνουν τελικά τις μεγαλύτερες ανοησίες. Γιατί είναι και το βόλεμα. «Πώς με βολεύει, πώς με εξυπηρετεί εμένα».
– Γέροντα, αυτός που δικαιολογείται δεν βλέπει τις πτώσεις του στον αγώνα;
Ό,τι και αν κάνει, τον ξεγελά ο διάβολος και τα δικαιολογεί όλα, το θέλημα, το πείσμα, τον εγωισμό, το ψέμα.
– Δεν θα τον βοηθούσε να καθρεφτίζει τον εαυτό του στα Πατερικά βιβλία, και κυρίως στην Αγία Γραφή;
Για έναν που σκέφτεται σωστά, πνευματικά, λύνονται όλα τα προβλήματα μέσα από την Αγία Γραφή και τα Πατερικά βιβλία. Τα βλέπει μέσα εκεί ξεκάθαρα. Έναν όμως που δεν κάνει εργασία πνευματική και η ψυχή του δεν είναι εξαγνισμένη, δεν τον βοηθάει ούτε η Αγία Γραφή, γιατί όλα τα ερμηνεύει ανάποδα. Καλύτερα είναι να λέει τον λογισμό του στον πνευματικό του και να μην ερμηνεύει μόνος του αυτά που διαβάζει. Αν διαβάσει λ.χ. Παλαιά Διαθήκη, μπορεί να ερμηνεύσει πονηρά αυτά που θα διαβάσει και να μολυνθεί. Έχω προσέξει, μερικοί παίρνουν κάτι από τα πνευματικά που διαβάζουν και το ερμηνεύουν όπως τους βολεύει. Δεν είναι ότι δεν τους κόβει ή δεν καταλαβαίνουν αυτά που διαβάζουν, τα ερμηνεύουν όμως έτσι, για να δικαιολογήσουν τον εαυτό τους. Φοβερό πράγμα! Αλλά και τα πνευματικά που ακούν, έχω καταλάβει, σπάνια τα πιάνουν σωστά. Λέω, ας υποθέσουμε, ένα περιστατικό, για να τονίσω κάτι. Ενώ εγώ άλλο θέλω να τονίσω, μερικοί ψάχνουν να βρουν κάτι από όλο το περιστατικό, για να πιαστούν και να δικαιολογήσουν ένα κουσούρι, ένα σφάλμα τους, για να αναπαύσουν δηλαδή τα πάθη τους. Δεν σκέφτονται ότι αυτός, για τον όποιο κάτι ανέφερα, δεν πρόσεξε και κατέληξε εκεί που κατέληξε, άλλα λένε: «αφού υπάρχουν άνθρωποι σε τόσο άσχημη κατάσταση, τότε εμείς είμαστε πολύ καλά», και έτσι δικαιολογούν τον εαυτό τους. Από δικαιολογίες ο διάβολος βρίσκει ένα σωρό.
Γέροντας Παΐσιος ο Αγιορείτης, Πνευματικός Αγώνας, 1η έκδ., Αθήνα, Ιερόν Ησυχαστήριον Μοναζουσών «Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος», 2001.