7/9/2021

Ομιλία και σιωπή

Ομιλία και σιωπή διαθέτουν μόνο οι άνθρωποι. Σωστή δε ομιλία και σωστή σιωπή διαθέτουν οι σωστοί άνθρωποι, είπε σήμερα ο καθηγητής της Ψυχολογίας και η συζήτηση άναψε. Φοιτητές και καθηγητές είπαν πολλά και για το «λαλεῖν» και για το «σιωπᾶν». Ιδιαίτερα μίλησαν οι φοιτήτριες και οι καθηγήτριες, γιατί κάποιοι συνομιλητές πέταξαν το «μπαλάκι» της πολυλογίας στις γυναίκες. Και βέβαια υπογραμμίστηκε αυτό που λέει η Γραφή ότι «στολίδι στη γυναίκα είναι η σιωπή», και ότι «από την πολυλογία δεν ξεφεύγει η αμαρτία» και ότι «είναι τέλειος όποιος δεν φταίει στα λόγια». Όλ’ αυτά αναλύθηκαν ψυχολογικά, παιδαγωγικά και χαρακτηρολογικά. Παραθέτω όσα συγκράτησα.

Όσο πιο σοβαρά πράγματα έχεις να πεις, τόσο πιο πολύ σωπαίνεις πριν. Ο ανόητος λέει πολλά. Ο σοφός, λίγα και καλά.

Η δίαιτα στο φαγητό κάνει καλό στο σώμα. Η δίαιτα στα λόγια κάνει καλό στην ψυχή. Η καλύτερη νηστεία είναι της γλώσσας και του σπάταλου νου, φυσικά και για τα δύο φύλα.

Για ό,τι δεν είσαι βέβαιος, να μη μιλάς. Και για ό,τι είσαι βέβαιος, να λες όσο γίνεται λιγότερα. Τότε δεν πέφτεις έξω ποτέ. Έχεις την αλήθεια με το μέρος σου. Με το να σιωπάς, ακούς πιο εύκολα. Δεν έχουμε μόνο γλώσσα αλλά και αφτιά. Όταν φλυαρείς, ψυχικά φυλλοροείς. Η γλώσσα είναι όργανο της καρδιάς και της ψυχής. Καθαρή καρδιά και καθαρή ψυχή, έχουν γλώσσα χρυσή. Η κάθαρση της ψυχής περνάει από τη σιωπή. Η σιωπή πολλές φορές μιλάει πιο πολύ και από τη δεινότερη ρητορική. Έχεις απόλυτη κυριαρχία του εαυτού σου, όταν μιλάς και σιωπάς, όταν πρέπει. «Καιρὸς παντὶ πράγματι», «Καιρὸς τοῦ λαλεῖν, καιρὸς τοῦ σιγᾶν».

***

Είσαι αξιέπαινος, όταν ομιλείς σωστά, αλλά διπλά αξιέπαινος όταν σιωπάς σωστά.

Η φλυαρία είναι μωρία. Ο μυαλωμένος λέει λίγα και καλά. Τα πολλά λόγια είναι φτώχεια. Όσο πιο πολύ φλυαρείς, τόσο πιο πολύ ασχημονείς. Η πολυλογία φέρνει αμαρτία.

Μικρή γλώσσα, μεγάλο μυαλό. Μεγάλη γλώσσα, μικρό μυαλό. Όποιος κυριαρχεί στη γλώσσα του, κυριαρχεί στον εαυτό του. Να μιλάς χωρίς να κραυγάζεις, για να πείθεις. Η γλώσσα εκφράζει την καρδιά και το μυαλό. Μακάρι να ’ναι σ’ αρμονία και τα δυο. Όποιος δεν νιώθει τη σιωπή σου, ούτε τη λαλιά σου θα νιώσει.

Υπάρχουν αγάλματα που στήθηκαν μέσα από πόνο κι από κλάματα. Μ’ αυτά μπορείς να μιλάς σ’ όλη σου τη ζωή, έως τα γεράματα. Γιατί εκφράζουν γεγονότα καθημερινά, έως και θαύματα. Τ’ αγάλματα μιλάνε πιο πολύ από τα κινούμενα, γύρω μας, ζωντανά πλάσματα.

Όταν συνομιλείς, πρώτα ν’ ακούς καλά και με πολλή προσοχή και μετά ν’ απαντάς, πάλι με πολλή προσοχή.

Όποιος είναι μεστός εσωτερικά, τις πιο πολλές φορές σιωπά και απολαμβάνει την εσωτερική γαλήνη και ειρήνη της ψυχής του, είπε ένας από τους καθηγητές, που ως την ώρα εκείνη δεν είχε μιλήσει. Τον ήξερα όλοι ως ολιγόλογο, βαθύ και σοβαρό άνθρωπο και τον εκτιμούσαν πολύ. Γι’ αυτό και συμφώνησαν μαζί του.

Αλήθεια, όταν ξέρεις πότε να μιλάς και πότε να σιωπάς, ξέρεις και ποιος είσαι, έχεις αυτογνωσία. Ο άνθρωπος με τον λόγο του και τη σιωπή του, δείχνει την ταυτότητά του, πόσο ζυγίζει.

Σιωπή και λόγος είναι αποτέλεσμα καλλιέργειας ψυχής ή μη. Ο λόγος και η σιωπή εκφράζουν την ψυχή. Έτσι έκλεισε κι αυτή η συζήτηση της συντροφιάς.

Κιλίφης, Τιμόθεος Κ., Δείκτες Πνευματικής Πορείας, Αθήνα, [χ.ε.], 2007.