17/5/2022

Ἔκλεξαι σύ τὴν ζωὴν

La clartè, servirait l’ ésprit, mais nuirait la volonté (Bλ. Pascal). Δηλαδή. Αν η αλήθεια ήταν ολοφάνερη, αυτό θα εξυπηρετούσε το πνεύμα μας στην προσπάθειά του να την εννοήσει και να την αποδεχθεί˙ αλλά θα εμείωνε την ελευθερία μας˙ και θα έκανε να μην έχουν ηθική αξία τα έργα μας.

Τότε θα είμαστε αγνοί σαν τα κρίνα˙ και θα ευωδίαζε η ζωή μας σαν τριαντάφυλλο˙ μα δεν θα είχαν οι πράξεις μας καμμιά ηθική αξία.

Για να έχουν αξία πνευματική τα έργα μας και γενικότερα τα αισθήματά μας και οι σκέψεις μας, ο Θεός άφησε σημεία ασαφή και σκιερά, για να μπορεί ο άνθρωπος να επιλέγει ελεύθερα ό,τι θέλει:

• είτε καλό, είτε κακό∙
• είτε την πίστη, είτε την άρνηση.

Γι’ αυτό ο Κύριος δεν παρουσιάσθηκε μετά την ανάστασή Του σε όλους (Πράξ. 10,41α).

Δεν θέλει επιβολή εκ μέρους Του˙ και στρατιωτική πειθαρχία εκ μέρους μας.

Θέλει να Τον αναζητάμε ελεύθερα.

Θέλει την αγάπη μας˙ την εκούσια αφοσίωσή μας.

Η ζωή μας, λέγει ο Πασκάλ, μοιάζει από πνευματικής σκοπιάς με την υδρόγειο σφαίρα.

• Το ένα ημισφαίριο το φωτίζει άπλετα ο ήλιος (= είναι εκείνα, που τα εννοούμε˙ και τα αποδεχόμεθα, σαν λογικά).
• Το άλλο έχει το αμυδρό φως της νύχτας, που βοηθεί τον άνθρωπο να βλέπει μόνο εκείνα, που είχε ιδεί καθαρά στο φως του ήλιου (= είναι τα ασύλληπτα με την δύναμη της διανοίας μας δόγματα, που τα κατανοούμε με το φως της θείας γνώσεως).

Το φωτεινό ημισφαίριο της ζωής μας φωτίζει την διάνοιά μας και της δίνει το δικαίωμα, να επιχειρεί να συλλάβει (κατά αναλογία!) και το άλλο ημισφαίριο, που μένει βυθισμένο στον γνόφο της αγνωσίας.

Το σκοτεινό ημισφαίριο ταπεινώνει την λογική μας. Και την κάνει να καταλάβει -αν το θέλει-, ότι η αγάπη του Χριστού είναι κάτι το ασύγκριτα πολυτιμότερο από την γνώση (Εφ. 3,19)˙ αφού η γνώση νεκρώνει την εσωτερική ελευθερία, που είναι το πολυτιμότερο στον κόσμο αγαθό˙ ενώ αντίθετα η αγάπη την ζωοποιεί.

• Αν όλα στην πίστη ήσαν φωτεινά, δεν θα έμενε χώρος για μια ελεύθερη αποδοχή της. Τότε θα είμαστε υποχρεωμένοι να την δεχθούμε! Δεν θα μπορούσαμε να κάμωμε διαφορετικά!
• Αν αντίθετα – όλα ήσαν σκοτεινά, δεν θα μας τραβούσε τίποτε στην πίστη!

Ο Χριστός ήλθε στην Πρώτη Παρουσίαση Του ταπεινά.

Ήθελε να γίνεται αντιληπτός σ’ εκείνους που θα τον αναζητούσαν ειλικρινά. Σ’ εκείνους που αγάπησαν την Επιφάνειά Του (β’ Θεσσ. 4,8). Μα όχι και σ’ εκείνους που θα Τον μισούσαν ή θα ήθελαν να Τον αποφύγουν! Και για αυτό, επίτηδες, το θέμα αυτό το άφησε κάπως ασαφές.

Το αποτέλεσμα είναι ότι:

• εκείνοι που Τον αναζητούν, ευρίσκουν ότι το φως γύρω από το πρόσωπό Του είναι υπεραρκετό˙ αντίθετα
• εκείνοι που θέλουν να Τον αποφύγουν, ευρίσκουν ότι το φως αυτό είναι ανεπαρκές.

Η πίστη έχει σχέση με τον Θεό, τον Κτίστη, που πρέπει να Τον πλησιάζωμε ελεύθερα, από δική μας διάθεση. Για αυτό, κατά θέλημα Θεού, το φως της πίστης είναι κάθε φορά τόσο, ώστε να αφήνει πάντοτε αρκετό χώρο στην ελευθερία του ανθρώπου.

Αντίθετα, η επιστήμη έχει σχέση με την κτίση, που πρέπει να την κατακυριεύσωμε και να την υποτάξωμε από θέλημά μας (Γέν. 1,28).

Για αυτό απαιτείται, η επιστήμη να έχει τόσο πλούσιο φως, ώστε να μη μένει καθόλου περιθώριο για δυνατότητα επιλογής μεταξύ αποδοχής και απόρριψης των πορισμάτων της. Όπου η δυνατότητα αυτή εξακολουθεί να υπάρχει, δεν υπάρχει επιστημονική γνώση, αλλά «θεωρία», πεδίο για έρευνα.

• Ὦ βάθος πλούτου καὶ σοφίας καὶ γνώσεως Θεοῦ!
• Ὡς ἀνεξερεύνητα τὰ κρίματα Αὐτοῦ καὶ ἀνεξιχνίαστοι αἱ ὁδοὶ Αὐτοῦ! (Ρωμ. 11,33).

Μητροπολίτου Μελετίου, Τι είναι ο Χριστός;, έκδοση Ι. Μητροπόλεως Νικοπόλεως, Πρέβεζα, 1995.