Κυριακή της Δευτέρας Παρουσίας

Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ τῆς Δευτέρας καὶ ἀδεκάστου Παρουσίας τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ μνείαν ποιούμεθα.

Την ανάμνηση της Δευτέρας Παρουσίας οι θείοι Πατέρες μας την τοποθέτησαν μετά από τις παραβολές του Τελώνου και Φαρισαίου και του Ασώτου. Κι αυτό για να μη γίνει καμιά παρεξήγηση και αρχίσει κάποιος να ζει με αμέλεια, βλέποντας τη φιλανθρωπία του Θεού σ’ εκείνες τις δύο παραβολές και λέγοντας με το νου του: «Ο Θεός είναι φιλάνθρωπος. Όταν σταματήσω να αμαρτάνω, είναι σίγουρο ότι θα μου συγχωρεθούν όλα». Όρισαν, λοιπόν, εδώ αυτή τη φοβερή ημέρα, ώστε με το θάνατο και τα βάσανα που πρόκειται να υποφέρουν οι ασεβείς, να συγκλονίσουν εκείνους που ζουν με αμέλεια και να τους επαναφέρουν στο δρόμο της αρετής. Σκοπός τους ήταν να μην ενθαρρύνονται μόνο με το ότι ο Θεός είναι φιλάνθρωπος, αλλά να βλέπουν ότι ταυτόχρονα είναι και δίκαιος και ότι αποδίδει στον καθένα σύμφωνα με τα έργα του. Άλλωστε, αφού προηγήθηκε η μέρα που ήταν αφιερωμένη στις ψυχές των κεκοιμημένων, έπρεπε να ακολουθήσει κι ο Κριτής. Κατά κάποιον τρόπο, λοιπόν, η παρούσα εορτή αποτελεί το τέλος όλων των άλλων, γιατί η Κρίση και η Δευτέρα Παρουσία θα είναι το τελευταίο από τα ανθρώπινα γεγονότα.

Παράλληλα πρέπει να έχουμε κατά νουν ότι την επόμενη Κυριακή οι άγιοι Πατέρες μας θα μας καλέσουν να θυμηθούμε τη δημιουργία του κόσμου και την εξορία του Αδάμ από τον Παράδεισο. Επειδή, λοιπόν, η σημερινή εορτή μας υπενθυμίζει το τέλος όλων των δραστηριοτήτων και πράξεών μας και το τέλος όλου του κόσμου, την έβαλαν, καθώς νομίζω, την ημέρα της Απόκρεω για να καταστείλουν με το φόβο της Δευτέρας Παρουσίας την ξέφρενη απόλαυση και την πολυφαγία, παρακινώντας συνάμα όλους μας στην έμπρακτη αγάπη για τον πλησίον. Επιπλέον, επειδή η απόλαυση μας έβγαλε από τον Παράδεισο και τώρα είμαστε υπό κατάραν και πρόκειται να κριθούμε, γι’ αυτό μπαίνει σε ανάμνηση όλων αυτών η σημερινή ημέρα, για να μας θυμίζει την Κρίση αυτή τη μεγάλη της Δευτέρας Παρουσίας και ότι πρόκειται την άλλη Κυριακή στο πρόσωπο του Αδάμ να διωχθούμε κι εμείς από τον Παράδεισο, μέχρις ότου έλθει ο Χριστός και μας επαναφέρει στη Βασιλεία Του.[1]

Λέγεται Δευτέρα Παρουσία για να ξεχωρίζει από την πρώτη, τότε δηλ. που ήλθε σωματικώς ο Χριστός, ήρεμα και χωρίς δόξα. Τώρα θα έλθει με τρόπο τόσο θαυμαστό, που δεν θα τον χωράει ο νους του ανθρώπου. Θα έλθει και πάλι με σώμα, για να αντιληφθούν όλοι ότι είναι Αυτός που είχε έρθει προηγουμένως κι έσωσε το ανθρώπινο γένος. Και πρόκειται να το κρίνει για τον αν φύλαξε καλά όλα όσα του δίδαξε και του εμπιστεύθηκε. Θα έλθει όμως τώρα με υπερβολική λαμπρότητα.

Πότε θα γίνει η Δευτέρα Παρουσία Του δεν το γνωρίζει κανένας. Αυτό ο Κύριος το κράτησε μυστικό ακόμα κι από τους Αποστόλους. Βέβαια, μας φανέρωσε ορισμένα σημάδια που θα προηγηθούν, τα οποία κάποιοι από τους αγίους ανέπτυξαν περισσότερο. Λέγεται ότι θα γίνει μετά την παρέλευση των επτά χιλιάδων ετών. Πριν από τον ερχομό του Χριστού θα έλθει ο Αντίχριστος. Θα γεννηθεί, όπως λέει ο άγιος Ιππόλυτος Ρώμης, από γυναίκα πόρνη, η οποία θα νομίζεται ότι είναι παρθένος. Θα είναι Εβραία στην καταγωγή από τη φυλή του Δαν, ο οποίος ήταν παιδί του πατριάρχου Ιακώβ. Ο Αντίχριστος φαινομενικά θα ζει σα να είναι Χριστιανός, θα κάνει θαύματα, όπως έκανε ο Χριστός και θα αναστήσει ακόμα και νεκρούς. Όλα όμως αυτά θα τα κάνει φαινομενικά, δηλαδή και τη γέννηση εκ παρθένου και τη σάρκα και όλα τα άλλα, όπως λέει ο Απόστολος. Και τότε, λέει, θα αποκαλυφθεί ο υιός της απωλείας με όλη του τη δύναμη και με τα θαύματά του και με τα ψευδή επιτεύγματά του.

Βέβαια, δεν πρόκειται να πάρει σάρκα ο διάβολος και να γίνει άνθρωπος. Θα είναι άνθρωπος, γεννημένος με φυσική σύλληψη, αλλά εκ πορνείας. Θα εμφανισθεί ξαφνικά, και πάνω του, με τη θέλησή του, θα εγκατασταθεί όλη η δύναμη του Σατανά. θα δώσει σε όλον τον κόσμο την εντύπωση ότι έχει χαρακτήρα καλού και μέτριου ανθρώπου. Τότε θα δημιουργηθεί μεγάλο πρόβλημα πείνας κι αυτός θα εμφανιστεί ότι λύνει το πρόβλημα αυτό. Θα μελετήσει τις Γραφές, θα νηστέψει και θα αναγκαστεί τάχα από τους ανθρώπους να γίνει βασιλιάς. Θα αγαπήσει ιδιαίτερα τους Εβραίους, θα τους αποκαταστήσει στην Ιερουσαλήμ και θα ανεγείρει το ναό του Σολομώντος. Επτά χρόνια νωρίτερα, όπως λέει ο προφήτης Δανιήλ, θα έλθουν ο Ενώχ και ο Ηλίας, οι οποίοι θα κηρύττουν στους ανθρώπους να μη δέχονται τον Αντίχριστο. Αυτός όμως θα τους συλλάβει, θα τους τυραννήσει και στο τέλος θα τους αποκεφαλίσει. Τότε, όσοι επιλέξουν να ζήσουν ἐν εὐσεβείᾳ, θα φύγουν μακριά. Όμως ο Αντίχριστος θα ψάξει και θα τους βρει στα βουνά, όπου θα βρίσκονται κρυμμένοι και θα τους προξενήσει πολλά βάσανα και πειρασμούς με τους δαίμονες που θα κατευθύνει. Τα επτά εκείνα χρόνια θα κολοβωθούν για χάρη των εκλεκτών του Θεού και θα γίνει μεγάλη πείνα. Μάλιστα θα είναι τέτοια η μεταβολή των στοιχείων της φύσεως, ώστε θα νομίζει κανείς ότι θα εξαφανιστούν τα πάντα.

Μετά απ’ όλα αυτά θα γίνει η Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου. Θα γίνει ξαφνικά, όπως η αστραπή στον ουρανό. Θα προπορευθεί του Κυρίου ο Τίμιος Σταυρός και ποτάμι φωτιάς, που θα κοχλάζει και θα καθαρίζει τη γη από κάθε ακαθαρσία και μολυσμό ανομίας. Τότε θα συλληφθεί αμέσως ο Αντίχριστος και οι υπηρέτες του, και θα παραδοθούν στην αιώνια φωτιά. Μόλις σαλπίσουν οι άγγελοι, θα συγκεντρωθεί αμέσως από τα πέρατα της γης όλο το ανθρώπινο γένος στην Ιερουσαλήμ, γιατί αυτή είναι η μέση του κόσμου κι εκεί ετοιμάσθηκαν θρόνοι εις κρίσιν. Τότε όλοι οι άνθρωποι θα βρεθούν εκεί με τα ίδια τους τα σώματα και τις ψυχές, όλοι μεταμορφωμένοι πλέον και άφθαρτοι. Όλοι θα έχουν μία μορφή κι όλα τα στοιχεία τους θα έχουν δεχθεί μία αλλοίωση προς το καλύτερο. Τότε ο Κύριος με ένα λόγο Του θα διαχωρίσει τους δικαίους από τους αμαρτωλούς, κι όσοι έπραξαν τα αγαθά στη ζωή τους θα πάνε στην αιώνια ζωή, ενώ οι αμαρτωλοί θα μεταφερθούν στην αιώνια βάσανο, η οποία δε θα έχει ποτέ τελειωμό.

Πρέπει δε να ξέρουμε ότι τότε δε θα μας ζητήσει ο Θεός ούτε νηστεία, ούτε γυμνότητα και σωματική κακοπάθεια, ούτε θα μας ρωτήσει αν κάναμε θαύματα. Ναι μεν αυτά είναι καλά, όμως υπάρχουν κι άλλα πολύ ανώτερα, όπως η ελεημοσύνη και το να συμπάσχουμε με τον πλησίον μας. Όπως είναι γνωστό, τότε θα πει σε όλους, και στους δικαίους και στους αμαρτωλούς, έξι πράγματα: «Επείνασα και μου δώσατε να φάω. Εδίψασα και με ποτίσατε. Ήμουν ξένος και με φιλοξενήσατε στο σπίτι σας. Ήμουν γυμνός και με ντύσατε. Αρρώστησα και με επισκεφτήκατε. Ήμουν στη φυλακή και ήρθατε να με δείτε. Αν αυτά τα κάνατε σ’ ένα απ’ αυτούς εδώ τους ελαχίστους, είναι σα να τα εκάνατε σε μένα». Αυτά θα ζητήσει, πράγματα τα οποία κατά τη δύναμή του μπορεί να τα κάνει ο κάθε άνθρωπος. Τότε όλοι οι άνθρωποι θα ομολογήσουν ότι Αυτός είναι ο Κύριος Ιησούς Χριστός, εις δόξαν του Θεού Πατρός.

Το Ευαγγέλιο, όταν μιλάει για τα βάσανα και τις τιμωρίες των αμαρτωλών, λέει: «Εκεί θα είναι το κλάμα και το τρίξιμο των δοντιών. Το σκουλήκι που θα τους κατατρώγει δε θα πεθαίνει και η φωτιά που θα τους καίει δε θα σβήσει. Βάλτε τον, λοιπόν, έξω στο σκοτάδι».

Αυτά όλα, βέβαια, τα δέχεται η Εκκλησία με επισημότητα και θεωρεί ότι τρυφή και απόλαυση στη Βασιλεία των Ουρανών είναι η συναναστροφή των αγίων με το Θεό, ο διαρκής φωτισμός τους και η πνευματική τους άνοδος. Τιμωρία δε και σκοτάδι και όλα τα σχετικά θεωρεί ότι είναι η απομάκρυνση από το Θεό και το εσωτερικό μαρτύριο από τις τύψεις της συνειδήσεως, γιατί θα σκέπτονται πως από αμέλεια και για μια πρόσκαιρη απόλαυση στερήθηκαν το φως της θεϊκής ελλάμψεως.

Τῇ ἀφάτῳ Σου φιλανθρωπίᾳ Χριστὲ ὁ Θεός, τῆς εὐκταίας Σου φωνῆς καταξίωσον καὶ τοῖς ἐκ δεξιῶν σου συναρίθμησον καὶ ἐλέησον ἡμᾶς. Ἀμήν.

[1] ΣτΜ: Δηλ. είναι σα να έχουμε έναν νοητό κύκλο ζωής. Η αρχή του είναι την άλλη Κυριακή, κατά την οποία γιορτάζουμε την εξορία του Αδάμ και το τέλος του η σημερινή, που γιορτάζουμε τη Δευτέρα Παρουσία. Τότε, με την απόλαυση βγήκαμε από τον Παράδεισο. Τώρα, με τη νηστεία εισερχόμεθα σ’ αυτόν. Τότε, η απόλαυση μας έβαλε υπό κατάραν και θα κριθούμε. Τώρα, η νηστεία με τα συνακόλουθά της -εγκράτεια και ελεημοσύνη- έστω και αν κριθούμε, θα μας βάλει ξανά στον Παράδεισο.

Ιερομ. Ιερώνυμος Δελημάρης, Τί γιορτάζουμε από το Τριώδιο έως την Πεντηκοστή; Τα συναξάρια του Τριωδίου και του Πεντηκοσταρίου σε απλή γλώσσα, 1η έκδ. Αδελφότης Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Ναυπάκτου, Ναύπακτος, 2001.