Menu Close

Μεγάλη Εβδομάδα

Στην Ορθόδοξη Εκκλησία, η τελευταία εβδομάδα της ζωής του Χριστού ονομάζεται επίσημα Εβδομάδα των Παθών. Είναι γνωστή ως η Μεγάλη Εβδομάδα. Κάθε μέρα κατονομάζεται στα λειτουργικά βιβλία ως «Αγία και Μεγάλη». Υπάρχουν ειδικές ακολουθίες κάθε μέρα της εβδομάδος, που τελούνται σε όλες τις Εκκλησίες. Η επίγειος ζωή σταματά για τους πιστούς καθώς «ἀναβαίνομεν εἰς Ἱεροσόλυμα» (Όρθρος της Αγίας και Μεγάλης Δευτέρας).

Μεγάλη Εβδομάδα

Κάθε μέρα της Μεγάλης Εβδομάδος έχει το δικό της ξεχωριστό θέμα. Το θέμα της Δευτέρας είναι αυτό της ξηρανθείσης συκής, που για την ακαρπία της καταδικάστηκε. Την Τρίτη το κέντρο είναι η εγρήγορση των σοφών Παρθένων, οι οποίες, αντίθετα με τις μωρές αδελφές τους, έδειξαν ετοιμότητα, όταν ο Κύριος κατέφθασε στον νυμφώνα. Την Τετάρτη επικεντρωνόμαστε στην πόρνη γυναίκα που μετανοεί. Δίνεται μεγάλη έμφαση στις ακολουθίες στη σύγκριση μεταξύ της γυναικός, μιας αμαρτωλής πόρνης που σώθηκε, και του Ιούδα, ενός αποστόλου που παραδόθηκε στην απώλεια. Η μία χαρίζει τον πλούτο της στον Χριστό και του φιλά τα πόδια· ο άλλος μ’ ένα φιλί προδίδει τον Χριστό χάριν των χρημάτων.

Σε κάθε μία από αυτές τις τρεις μέρες το Ευαγγέλιο διαβάζεται στις Ώρες, καθώς και στον Εσπερινό, οπότε και τελείται η Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων. Τα αναγνώσματα από την Παλαιά Διαθήκη είναι από την Έξοδο, τον Ιώβ, και τους Προφήτες. Το Ευαγγέλιο διαβάζεται επίσης και στους Όρθρους οι οποίοι καλούνται «Ακολουθίες του Νυμφίου», επειδή το γενικό θέμα κάθε μιας από αυτές τις ημέρες είναι το τέλος του κόσμου και η Κρίση. Είναι έθος να τελούνται οι ακολουθίες του Νυμφίου τη νύχτα.

«Ἰδοὺ ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός καὶ μακάριος ὁ δοῦλος, ὃν εὑρήσει γρηγοροῦντα· ἀνάξιος δὲ πάλιν ὃν εὑρήσει ῥαθυμοῦντα. Βλέπε οὖν, ψυχή μου, μὴ τῷ ὕπνῳ κατενεχθῇς, ἵνα μῄ τῷ θανάτῳ παραδοθῇς καὶ τῆς Βασιλείας ἔξω κλεισθῇς· ἀλλὰ ἀνάνηψον κράζουσα· Ἅγιος, Ἅγιος, Ἅγιος εἶ ὁ Θεός· διὰ τῆς Θεοτόκου ἐλέησον ἡμᾶς» (Τροπάριο των πρώτων τριών ημερών της Μεγάλης και Αγίας Εβδομάδος).

Κατά τη διάρκεια των τριών πρώτων ημερών της Μεγάλης Εβδομάδας, η Εκκλησία παραγγέλλει και τα τέσσερα Ευαγγέλια να διαβαστούν στις Ώρες, μέχρι του σημείου που ξεκινά το πάθος του Χριστού. Μολονότι αυτό δεν είναι συνήθως δυνατόν στις ενορίες, γίνεται μία προσπάθεια να διαβαστεί τουλάχιστον ένα Ευαγγέλιο, είτε ιδιωτικά είτε από κοινού, πριν από την Μεγάλη Πέμπτη.

π. Θωμάς Χόπκο, Δόγμα και λατρεία Βασικό εγχειρίδιο για την ορθόδοξη πίστη, Τόμος: 1ος, Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήνα, 2014