Menu Close

Παραδοσιακά κάλαντα και τραγούδια των Φώτων

κάλαντα και τραγούδια Φώτων

Ας τονε καλαντρίσομε
Από το Καρλόβασι Σάμου

Ας τόνε κα- ας τόνε καλανταρίσομε
και τούτο, και τούτο τον αφέντη
πο ’χει τσ’ αυλές, πο ‘χει τσ’ αυλές μαρμαρωτές
τις πόρτες α- τις πόρτες ατσαλένιες.

τους παραστατ’ς ολόχρυσους και μαργαριταρένιους.
Σένα σου πρέπει αφέντη μου καρέκλα καρυδένια
για ν’ ακουμπάς τη μέση σου τη μαργαριταρένια.
Πολλά είπαμε τ’ αφέντη μας, ας πούμε της κυράς μας
σήκω κυρά να στολιστείς να πας στον αϊ-Γιάννη
βάλε τον ήλιο πρόσωπο και το φεγγάρι αστήθι
και του κοράκου το φτερό βάλτο καμάρας φρύδι.
Πολλά είπαμε και της κυράς ας πούμε και της κόρης
αν έχεις κόρη έμορφη γραμματικός τη θέλει
αν είναι και γραμματικός πολλά προικιά γυρεύει.
Γυρεύ’ αμπέλια ατρύγητα, χωράφια με τα στάχια
γυρεύει και τη θάλασσα μ’ όλα της τα καράβια.

Ας τονε καλαντρίσουμε
Κάλαντα των μπεκρήδων από το Καρλόβασι Σάμου

Ας τόνε καλαντρίσουμε κι έπειτα ας αρχίσουμε
τα κάλαντρα να πούμε, βάλτε μας κρασί να πιούμε.

Εμείς κρασί δεν πίνουμε μόνο που δεν τ’ αφήνουμε
γεμάτο το ποτήρι και αυτό για το χατήρι.

Κάμνω λοιπόν αρχή καλή και του Προδρόμου  η ευχή
να ’ναι πάντα μαζί σας, έως τέλος της ζωής σας.

Και του χρόνου.

Αύριο είναι τω Φωτώ
Κρήτης

Aύριο είναι τω Φωτώ π’ αγιάζουν οι παπάδες,
μέσα στα σπίθια μπαίνουνε και λεν τσι εορτάδες.
O Iωάννης Bαπτιστής επέρασε και είπε,
Χαρίσετέ μου τα κλειδιά τα μαργαριταρένια
ν’ ανοίξω τον Παράδεισο, να μπω στο περβολάκι,
να θέσω ν’ αποκοιμηθώ σε μια μηλιά ’πο κάτω,
πέφτουν τα μήλα κόκκινα απάνω στην ποδιά μου
και τα χρυσά τραντάφυλλα απάνω στα μαλλιά μου.

Αύριο ’ν’ τα Θεοφάνεια
Από το Πουρί Πηλίου

Αύριο ’ν’ τα Θεοφάνεια γιορτάζουν εκκλησίες
και προσκαλούν τους άρχοντες, γέροντες και παιδίες
να λάβουν όλοι το λοιπόν με συνδρομή και τάξη
τα φοβερά μυστήρια ήρθαν να μας διδάξουν.
Κι ο επουράνιος Θεός έστειλε τον Υιόν του
να λευτερώσει τον Αδάμ, το πλάσμα το δικό του.

Κι εδώ που τραγουδήσαμε πέτρα να μη ραγίσει
κι ο νοικοκύρης του σπιτιού χρόνια πολλά να ζήσει
να ζήσει χρόνια εκατό και να τα διαπεράσει  
και από τα εκατό κι εμπρός ν’ ασπρίσει να γεράσει
ν’ ασπρίσει σαν τον Όλυμπο, σαν τ’ άσπρο περιστέρι.

Κι από χρόνου.

Αύριον είναι τω Φωτώ
Από την Αστυπάλαια

Aύριον είναι ντω Φωτώ που ψάλλουν οι παπάδες
και που γυρίζουν τα στενά και λεν τον Ιορδάνη.
Βοήθεια τον έχομε τον Μέγα Ιωάννη
που περεδέχθην ο Χριστός να πα να τον βαφτίσει.
Ώχου, αφέντη μου Χριστέ και πώς θα σε βαφτίσω
που θα καούν τα χέρια μου, σαν το κερί θα λείσουν
και σαν το κιτρολέμονο θα κιτρολεμονίσουν; 

Ήρθανε τα Φώτα
Ηπείρου

Ήρθανε τα Φώτα
καρκαλιέτ’ η κότα
πίσω από την πόρτα
τσι φωνάζει ο πέτος
δεν απολογιέται
τσι ρίχνει ένα λιθάρι
την παίρνει στο ποδάρι.
Λε λε λε το πόδι μου
και το καλαπόδι μου
δώσε μου τσι σέλες μου
και τα σελιβάδια μου
ν’ ανεβώ στην καρυδιά
να φωνάξω κούι κούι
και κανένας δεν ακούει.
Παίρνω το κλειδί κι ανοίγω
βρίσκω λύκο που χορεύει
κι αλεπού που μαγειρεύει.

Ήρθανε τα Φώτα και τα Φωτερά
Από την Μάνη Πελοποννήσου

Ήρθανε τα Φώτα και τα Φωτερά,
ήρθε κι η Kυρά μας η Παναγιά,
σπάργανα κρατάει και κερί βαστεί
και τον άγιο Γιάννη παρακαλεί.
Άγιε Γιάννη Πρόδρομε και βαφτιστή
δύνασαι βαφτίσεις Θεού παιδί;
Δύναμαι και σω αλλά δεν τολμώ
να βαφτίσω Eσέ απ’ τον ουρανό
που ’ρθες να συντρίψεις τα είδωλα
να καταπατήσεις το δαίμονα.

Καλημέρα πάντες, ω αδελφοί
Από την Πάτμο

Kαλημέρα πάντες, ω αδελφοί,
ακούσατε την σήμερον εορτήν.
Σήμερον τα Φώτα και εορτή
και λαμπρά ημέρα Δεσποτική.

Kαλημέρα, καλημέρα,
καλή σου μέρα αφέντη με την κερά.

Eν αρχή ως ήρχισεν ο Θεός
έκτισε την γην και τον ουρανόν,
ύστερον δε πάλιν από αυτά
έκαμε τα ζώα και τα φυτά,
έκαμε την θάλασσαν, ποταμούς,
τον Mέγα Iορδάνην και αλλουνούς.

Kαλημέρα, καλημέρα,
καλή σου μέρ’ αφέντη με την κερά.

O Aδάμ και η Eύα ημάρτησαν
και εις αμαρτίαν υπέπεσαν,
την απάτη στον όφι την έριξαν
και του Θεού δεν είπαν πως έφταιξαν.
Αλλ’ ο όφις ήταν ο διάβολος,
των πονηρών δαιμόνων διδάσκαλος.
Mα και Iησούς ο φιλάνθρωπος
ήλθεν εις τον κόσμον ως άνθρωπος
δια να λυτρώσει πάντας ημάς
από αυτάς τας χείρας τας μυαράς.
Και τον Iωάννην εζήτησε
και στο βάπτισμά του τον έκραξεν.
Iωάννη Πρόδρομε σε ζητώ
στον Mέγαν Iορδάνην να βαφτιστώ.
Kαι ο Iωάννης του έλεγε
και σφοδρώς το σώμα του έτρεμε.
Πώς να σε βαπτίσω, ω λυτρωτά,
όπου η χειρ μου τρέμει και δειλιά,
πώς τολμώ να βάλω την χείρα μου
εις την κορυφή του Σωτήρα μου.
Άφες φόβον, Πρόδρομε, σου ζητώ
στον Mέγαν Iορδάνην να βαπτισθώ.
Tότε τον βαπτίζει ο Bαπτιστής
κι έλαμψεν η έρημος παρευθύς
και το Πνεύμα ως είδος περιστεράς
και λευκής και ωραίας και καθαράς
και φωνή ηκούσθη εκ του Πατρός,
Ούτος είν’ υιός μου αγαπητός
και τα Xερουβείμ θυμιάζουσι
και τα Σεραφείμ τον δοξάζουσι.
Δια τούτο πάντες, ω αδελφοί,
ακούσατε την σήμερον εορτήν,
να την εορτάσωμεν αδελφοί
ότι είναι ημέρα Δεσποτική.

Παρακαλώ σας δώστε μι
Από το Πουρί Πηλίου

Παρακαλώ σας δώστε μι θέλω να αρχινήσω
τα Φώτα αγάλλω να σας πω, να σας καλησπερίσω.
Μηνύματα χαρμόσυνα ήρθαμε να σας πούμε
πως είναι Θεουφάνεια αύριο να χαρούμε.
Εις Γαλιλαία ήτανε και πάει στον Ιορδάνη
δια να λάβει βάπτισμα από τον Ιωάννη.
Εγώ είμαι δούλος σου Χριστέ και πώς να σε βαπτίσω
την αργυρή σου κορυφή πώς ημπορώ ν’ αγγίξω;
Κι άνοιξαν τα ουράνια και βγήκε περιστέρι
και τ’ Άγιο φως κατέβηκε δια να μαρτυρήσει
πως ο Χριστός βαπτίστηκε σ’ Ανατολή και Δύση.

Παινέματα για τον αφέντη

Πολλά ’παμε και των Φωτών, ας πούμε τον αφέντη
αφέντη μ’ αφεντούτσικε, πέντε φορές αφέντη
πέντε κρατούν το μαύρο σου και δέκα τ’ άλογό σου
και χίλιοι παραστέκονται να καβαλικεψ’ αφέντης.
Αφέντη μ’ καβαλίκα το αστέρι το μουλάρι
αστέρ’ έχει στο μέτωπο κι αστέρι στα καπούλια
κι απάνω εις τη σέλα του τρεις Φραγκοπούλες παίζουν.
Η μία παίζει τον ταμπουρά κι η άλλη του ταμπούρλο
κι η τρίτη η μικρότερη παίζει με τον αφέντη.
Λύσε τ’ αφέντη μ’, λύσε το, το αργυρό μαντήλι
κι αν έχεις και γλυκό κρασί κέρνα τα παλικάρια
κέρνα τα αφέντη μ’ κέρνα τα, να πούνε στην υγειά σου
και την υγειά σου αφέντη μου και την καλή χρονιά σου.

Παινέματα για την κυρά

Πολλά ’παμε και τον αφέντ’ ας πούμε την κυρά μας
κυρά ψηλή, κυρά λιγνή, κυρά καγκελοφρύδα
κυρά που κάθεσαι ψηλά και γεύεσαι μεγάλα
και κουμαντάρεις έμορφα του σκλάβους για να στρώσουν.
Στρώστε με σκλάβοι, στρώστε με την αργυρή μου κλίνη.  

Σήκω κερά μου κι άλλαξι
Από την Λήμνο

Σήκου κερά μου κι άλλαξι να πας ταχιά στα Φώτα
στα Φώτα, στα Φουτίσματα κι στου Χριστού του λόγου.
Ιδώ μας είδαν κι ήρταμι σι τούτα τα παλάτια
που ’νι τα σπίτια δίπατα, οι αυλές μαρμαρουμένις
τρεις άρχουντις τα φκιάνανι κι οι τρεις αντρειουμένοι
που μέσα μι του μάλαμα κι απ’ όξου μι τ’ ασήμι.

Σήμερα είναι των Φωτών
Από την Αστυπάλαια

Σήμερα είναι των Φωτών που ψάλλουν οι παπάδες
και που γυρίζουν τα στενά και λεν τον Ιορδάνη.
Βοήθεια τον έχομε τον Μέγα Ιωάννη
που περεδέχθην ο Χριστός να πα να τον βαφτίσει.
Ώχου, αφέντη μου Χριστέ και πώς θα σε βαφτίσω
που θα καούν τα χέρια μου, σαν το κερί θα λείσουν
και σαν το κιτρολέμονο θα κιτρολεμονίσουν; 

Σήμερα είναι των Φωτών
Από το Μελί Μικράς Ασίας

Σήμερα είναι των Φωτών που αγιάζουν οι παπάδες
και μες στα σπίτια ψάλλουνε και λέν τον Ιορδάνη.
Ο Ιωάννης Βαφτιστής εγύρισε και είπε:
– Χαρίσατέ μου τα κλειδιά, τα μαργαριταρένια
ν’ ανοίξω τον Παράδεισο, να πιώ νερό δροσάτο
να πέσω ν’ αποκοιμηθώ σε μια μηλιά από κάτω,
να πέσουν τ’ άνθη απάνω μου, τα μήλα στην ποδιά μου
και τα χρυσά τριαντάφυλλα τριγύρω στα μαλλιά μου.
Ανήφορος, κατήφορος σε τρία πηγαδάκια
κάθονται τρεις μελαχροινές με τα σγουρά μαλλάκια.
Η μια κεντά τον ουρανό, η άλλη το φεγγάρι
κι η τρίτη η μικρότερη κεντά τον αϊ-Γιάννη.
Κέντα το κόρη, κέντα το του Γιάννη το μαντήλι
και γέμισέ το ζάχαρη κι άμε το στο πλαστήρι
κι απ’ το πλαστήρι στο σχολειό κι απ’ το σχολειό στο σπίτι.

Σήμερα είν’ τα Φώτα
Μικράς Ασίας

Σήμερα είν’ τα φώτα και οι φωτισμοί
και χαρές μεγάλες κι αγιασμοί.
Κάτω στον Ιορδάνη τον ποταμό
κάθετ’ η κυρά μας η Παναγιά.

Καλημέρα, καλησπέρα καλή σου μέρα αφέντη με την κυρά.

Μαρμαροκολώνα πελεκητή
και τον αϊ-Γιάννη παρακαλεί
αϊ-Γιάννη αφέντη και βαπτιστή
βάφτισε και μένα Θεού παιδί.

Καλημέρα, καλησπέρα καλή σου μέρα αφέντη με την κυρά.

Δύναμαι και θέλω και προσκυνώ
και τον Κύριο μου παρακαλώ
για να ρίξει δροσιά, δροσιά στη γη
να δροστούν οι βρύσες και τα βουνά
να δροστούν οι βρύσες και τα βουνά
να δροστεί κι ο αφέντης με την κυρά.

Καλημέρα, καλησπέρα καλή σου μέρα αφέντη με την κυρά.

Σήμερα τα Φώτα και οι φωτισμοί
Από τους Φούρνους Ικαρίας

Σήμερα τα Φώτα και οι φωτισμοί,
εορτή μεγάλη και οι αγιασμοί.
Kάτω στον Iορδάνη τον ποταμό
κάθετ’ η κυρά μας η Παναγιά
με τα θυμιατούρια στα δάχτυλα
και τον αϊ-Γιάννη παρακαλεί.
Άγιε μου Γιάννη και Bαφτιστή
βάφτισε το γιο μου μονογενή.
Πώς θε να βαφτίσω Θεού παιδί,
αύριο θ’ ανέβω στους ουρανούς
να καταπατήσω τα είδωλα,
να καταθυμιάσω τους ουρανούς,
και θε να κατέβω στον ποταμό
δια να βαφτίσω σε τον Xριστό.
Oυρανός εσκίστη,
Iησούς Xριστός βαπτίστη.

Σήμιρα τα Φώτα κι φουτισμός
Θράκης

Σήμιρα τα Φώτα κι ι φουτισμός
κι χαρά μιγάλη κι αγιασμός.
Kάτου στουν Iουρδάνη τουν πουταμό
κάθιτ’ η κυρά μας η Παναγιά,
σπάργανα βαστάει, κιριά κρατεί
κι τουν άγιου Γιάννη παρακαλεί.
 Άγιε Γιάννη αφέντη μου Πρόδρουμι
δύνασι βαφτίσεις Θιού πιδί;
Πείγουμι κι θέλου κι προυσκυνώ
κι τουν Kύριό μου παρακαλώ,
αύριου ν’ ανέβου στουν ουρανό
να καταθυμιάσου τους ουρανούς
κι θε να κατέβου στουν πουταμό
για να σι βαφτίσου σε τουν Xριστό,
να καταπατήσου τα είδουλα,
να καταχουνιάσου τα ζούζουλα,
να αγιάσου βρύσις κι τα νιρά,
να αγιάσ’ αφέντη μι την κυρά.

Περιέχονται στα cd: Κάλαντα, ευχές και παινέματα Χριστουγέννων (2011),
Κάλαντα, ευχές και παινέματα Πρωτοχρονιάς και Φώτων (2011)
και το LP Ελληνικά Κάλαντα (1974)