Menu Close

Κυριακή του Ασώτου

Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ τῆς τοῦ Ἀσώτου παραβολῆς ἐκ τοῦ Ἱεροῦ Εὐαγγελίου μνείαν ποιούμεθα, ἣν οἱ θειότατοι Πατέρες ἡμῶν δευτέραν ἐν τῷ Τριωδίῳ ἐνέταξαν.

Υπάρχουν μερικοί άνθρωποι που αναγνωρίζουν ότι έχουν πράξει πράγματα άτοπα στη ζωή τους λόγω του ότι έζησαν με ασωτεία από τη νεαρή τους ηλικία κι η ζωή τους ήταν γεμάτη από μεθύσια και ανήθικες πράξεις. Αυτοί, λοιπόν, επειδή έπεσαν σε τόσα αμαρτήματα, φθάνουν τελικά στην απόγνωση, η οποία είναι τέκνο της υπερηφάνειας τους. Και δε θέλουν με κανένα τρόπο να φροντίσουν για την αρετή, προβάλλοντας σαν επιχείρημα την πολύχρονή τους συνήθεια. Ωστόσο αυτό τελικά τους οδηγεί στο να κάνουν συνεχώς τα ίδια και χειρότερα.

Οι άγιοι και θεοφόροι Πατέρες μας, λοιπόν, κινούμενοι από φιλανθρωπία και πατρική αγάπη για τους ανθρώπους αυτούς και θέλοντας να τους απελευθερώσουν απ’ την απόγνωση και την απελπισία, έβαλαν να διαβάζεται σήμερα αυτή η παραβολή μετά από την προηγούμενη, η οποία ήταν του Τελώνου και του Φαρισαίου. Σκοπός τους είναι να ξεριζώσουν το πάθος της απελπισίας και να παρακινήσουν στον αγώνα για την αρετή. Κι ακόμη με την παραβολή αυτή του Ασώτου δείχνουν τη μεγάλη φιλανθρωπία και την ευσπλαχνία του Θεού σε όλους εκείνους που αμάρτησαν πολύ. Και παρουσίασαν ολοζώντανα, θα λέγαμε με την παραβολή αυτή του Χριστού ότι δεν υπάρχει κανένα από τα αμαρτήματα που να μπορεί να νικήσει τη φιλάνθρωπη στάση του Θεού.

του Ασώτου

Δύο, λοιπόν, είναι οι υιοί του ανθρώπου, δηλ. του Θεανθρώπου Λόγου, οι δίκαιοι και οι αμαρτωλοί. Ο μεγαλύτερο γιος είναι εκείνος που εφαρμόζει πάντα τις εντολές του Θεού, που αγωνίζεται συνέχεια για το καλό και δε φεύγει ποτέ μακριά Του. Ο νεώτερος είναι εκείνος που επεθύμησε την αμαρτία και με τις αισχρές του πράξεις αρνήθηκε να είναι μαζί Του. Είναι αυτό που εκμεταλλεύθηκε τη φιλανθρωπία του Θεού ζώντας έναν άσωτο τρόπο ζωής. Αυτός δε διατήρησε σώα την εικόνα του Θεού σύμφωνα με την οποία ήταν πλασμένος, αλλά ακολούθησε τον πονηρό δαίμονα κι έτσι με την υποδούλωσή του στις ηδονές υπηρέτησε τα θελήματα του διαβόλου. Τελικά, βέβαια, δε μπόρεσε να χορτάσει την επιθυμία της αμαρτίας, γιατί η αμαρτία δεν έχει κορεσμό, έστω και να είναι λαχταριστή εξαιτίας της συνήθειας που προκαλεί η πρόσκαιρη ευχαρίστηση. Την παρομοιάζει μάλιστα η παραβολή με τα ξυλοκέρατα, τα οποία είναι τροφή των χοίρων. Πράγματι τα ξυλοκέρατα στην αρχή φαίνονται γλυκά στη γλώσσα, έπειτα όμως έχουν μια τραχειά γεύση και νομίζεις ότι τρως άχυρα. Τα ίδια ακριβώς χαρακτηριστικά έχει και η αμαρτία.

Ο άσωτος, λοιπόν, μόλις συνήλθε και διαπίστωσε ότι χάνεται από την πείνα της αρετής (ότι ζει χωρίς ίχνος αρετής) επιστρέφει στον Πατέρα λέγοντας: «Πατέρα, αμάρτησα και στον ουρανό και ενώπιόν σου. Δεν είμαι πια άξιος να ονομάζομαι γιος σου». Κι ο Πατέρας τον δέχεται, γιατί τον βλέπει μετανιωμένο. Όχι μόνο δεν τον κακολογεί, αλλά τον σφιχταγκαλιάζει με πολλή αγάπη δείχνοντας την πατρική και τη θεϊκή ευσπλαχνία. Του δίνει, λοιπόν, καινούργιο ένδυμα, το άγιο Βάπτισμα, και του βάζει δαχτυλίδι στο χέρι, τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος. Και επί πλέον του δίνει υποδήματα στα πόδια, για να μην έχει ανάγκη στην πνευματική του πορεία από τα δαγκώματα των φιδιών και τα κεντρίσματα των σκορπιών, δηλαδή των δαιμόνων, αλλά να μπορεί να καταπατεί και να τους συντρίβει το κεφάλι. Έπειτα από την υπερβολική χαρά του θυσιάζει το σιτευτό μοσχάρι, δηλ. ο Πατέρας τον Υιό Του το μονογενή, και του δίνει να μεταλάβει τη σάρκα και το αίμα Του. Κι αυτά, έστω κι αν διαμαρτύρεται ο μεγαλύτερος γιος για την υπερβολική ευσπλαχνία του Πατέρα. Κι ο φιλάνθρωπος εκείνος Πατέρας καταδέχεται να απαντήσει και σ’ εκείνον και να τον κάνει να σωπάσει και τον διορθώνει με τρόπο ήρεμο και λόγια ήπια και φιλικά. «Εσύ είσαι πάντοτε μαζί μου», του λέγει, «και έπρεπε να χαρείς και να αισθανθείς την ίδια χαρά με τον Πατέρα Σου γιατί ο γιος μου αυτός ήταν νεκρός από την αμαρτία και ξαναζωντάνεψε, μετανιωμένος για όλα όσα έκανε παραλογιζόμενος. Ήταν χαμένος, γιατί ήταν μακριά μου εξαιτίας της συνήθειας των ηδονών και τώρα τον βρήκα, γιατί τον έφερε κοντά μου η συμπάθεια που έδειξα γι’ αυτόν και το ότι πόνεσα μέσα μου για χάρη του».

Η παραβολή αυτή μπορεί άριστα να προσαρμοστεί στον εβραϊκό λαό και σε μας που προερχόμαστε από τα έθνη, εννοώντας ως νεώτερο γιο εμάς και ως μεγαλύτερο αδελφό τον εβραϊκό λαό.

Αυτή, λοιπόν, η παραβολή γι’ αυτό ορίστηκε από τους αγίους Πατέρες να διαβάζεται τη σημερινή ημέρα, για να βγάζει από μέσα μας την απόγνωση και τη δειλία ώστε να κάνουμε μια αρχή σε καλά έργα. Επίσης παρακινεί σε μετάνοια και επιστροφή καθέναν που αμάρτησε όπως ο άσωτος. Αυτά είναι τα μεγαλύτερα όπλα και η καλύτερη προφύλαξη από τα βέλη του πονηρού, ο οποίος θέλει να μας κρατήσει στην αμαρτία και στα θελήματά του.

Τῇ ἀφάτῳ φιλανθρωπίᾳ σου, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, ἐλέησον ἡμᾶς. Ἀμήν.

Ιερομ. Ιερώνυμος Δελημάρης, Τί γιορτάζουμε από το Τριώδιο έως την Πεντηκοστή; Τα συναξάρια του Τριωδίου και του Πεντηκοσταρίου σε απλή γλώσσα, 1η έκδ. Αδελφότης Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Ναυπάκτου, Ναύπακτος, 2001.