Χριστούγεννα: Θεὸς ἐφανερώθη ἐν σαρκὶ

Το μέγα μυστήριο της ενανθρωπήσεως του Θεού Λόγου, που ιερουργήθηκε αρρήτως στην παρθενική μήτρα της Υπεραγίας Θεοτόκου την ημέρα του Ευαγγελισμού, φανερώθηκε στον κόσμο με την γέννηση του Κυρίου. Γι’ αυτό και η εορτή των Χριστουγέννων εορτάζεται εννέα μήνες μετά τον Ευαγγελισμό, στις 25 Δεκεμβρίου.

Η γέννηση του Χριστού είναι μία θεοφάνεια, δηλαδή μία φανέρωση του Θεού τον κόσμο: Θεὸς ἐφανερώθη ἐν σαρκί.[1] Αυτό σημαίνει ότι ο Θεός Λόγος έλαβε σώμα ανθρώπου και ως Θεάνθρωπος φανερώθηκε στον κόσμο. Αυτή η φανέρωση του Θεού στον κόσμο, είναι η απαρχή της εισόδου μας στον κόσμο του Θεού. Ο Θεολόγος Γρηγόριος θεολογεί: «Ο Άσαρκος σαρκώνεται, ο Αόρατος γίνεται ορατός… Ο Υιός του Θεού γίνεται υιός ανθρώπου». «Εκείνος που πλουτίζει τους άλλους, γίνεται πτωχός. Πτωχεύει προσλαμβάνοντας το δικό μου σώμα, για να πλουτήσω εγώ την θεότητά Του».[2]

Η ενανθρώπηση του Κυρίου είναι η συγ-κατάβαση της αγάπης Του στον άνθρωπο και η κένωσή Του: Ἑαυτὸν ἐκένωσε μορφὴν δούλου λαβών. Εάν δεν έφθανε ο Θεός μέχρι τον άνθρωπο, δεν θα μπορούσε να έλθει ο άνθρωπος προς τον Θεό. Χωρίς την κένωση του Ιησού Χριστού, δεν ήταν δυνατόν να πραγματοποιηθεί η θέωση του ανθρώπου. Έπρεπε ο Θεός να κατέλθει από την δόξα Του και ο άνθρωπος να ανέλθει από την ταπεινότητα του, για να κοινωνήσει ο άνθρωπος στην θεία αγάπη.[3]. Στην πραγματικότητα ο Χριστός κατήλθε μέχρι του Άδου, ενώ ο άνθρωπος απλώς άπλωσε προς Αυτόν το χέρι, για να δεχθεί την καινή Ζωή.

Ο ιερός Χρυσόστομος ονομάζει τα Χριστούγεννα «μητρόπολη τῶν ἑορτῶν» και πανηγυρίζει: «Σήμερα ο θάνατος καταργήθηκε, ο Παράδεισος άνοιξε… Η ουράνια ζωή φυτεύθηκε στην γη, Άγγελοι επικοινωνούν με ανθρώπους και άνθρωποι συνομιλούν άφοβα με Αγγέλους».[4]

Ο Χριστός σαρκώθηκε για να θεωθεί ο άνθρωπος: Ἄνθρωπος γίνεται Θεός, ἵνα θεὸν τὸν Ἀδὰμ ἀπεργάσηται. Ο μέγας Αθανάσιος συνοψίζει το μυστήριο: «Ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ υἱὸς ἀνθρώπου γέγονεν, ἵνα οἱ υἱοὶ τοῦ ἀνθρώπου, τουτέστι τοῦ Ἀδάμ, υἱοὶ τοῦ Θεοῦ γένωνται».[5]

[1] Α΄ Τιμόθεον 3, 16.

[2] Λόγος 38, 2, και 13, PG 36, 313B και 325C.

[3] Φιλιππησίους 2, 7 – Πρβλ. Άγιος Γρηγόριος Θεολόγος, Λόγος 41, 12, PG 56, 445Β.

[4] Περί ακαταλήπτου 6, 3, PG 48, 752 – Εις το γενέθλιον του Σωτήρος, 2, PG 56, 391.

[5] Όρθρος Ευαγγελισμού, Δοξαστικόν Αίνων – Περί της ενσάρκου επιφανείας, 8, PG 26, 996A.

Ιερομόναχος Γρηγόριος, Η Ορθόδοξη Πίστη, Λατρεία και Ζωή, Σχεδίασμα ορθοδόξου κατηχήσεως, Ιερόν Κουτλουμουσιανόν Κελλίον Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος, Άγιος Όρος, 2012