Menu Close

26/9/2017

Η δυσκολία να είσαι χριστιανός

Η υπεράσπιση έναντι των σκανδάλων

Ο Βοκκάκιος μας διηγείται την ιστορία κάποιου Εβραίου, τον όποιο ένας χριστιανός φίλος του προσπάθησε να τον προσηλυτίσει.

Ο Εβραίος ήταν έτοιμος να αποδεχθεί τον Χριστιανισμό, αλλά πριν την τελική δέσμευσή του, εξέφρασε την επιθυμία να μεταβεί στη Ρώμη για να γνωρίσει από κοντά τη συμπεριφορά του Πάπα και των καρδιναλίων, τη ζωή δηλαδή των ανθρώπων που βρισκόντουσαν στην κεφαλή της Εκκλησίας. Ο χριστιανός, που είχε προσηλυτίσει τον Εβραίο, αναστατώθηκε, σκέφτηκε πως όλοι οι κόποι του θα πήγαιναν χαμένοι. Ο Εβραίος, σαν έβλεπε τα σκάνδαλα της Ρώμης, δεν θα αποφάσιζε ποτέ να βαπτιστεί. Τελικώς πήγε στη Ρώμη και εκεί διαπίστωσε από κοντά την υποκρισία, την εξαχρείωση, τη διαφθορά, την πλεονεξία, που βασίλευαν την εποχή εκείνη στην αυλή του Πάπα μεταξύ των κληρικών του. Όταν επέστρεψε, ανήσυχος ο φίλος του ο χριστιανός τον ρώτησε για την εντύπωση που απεκόμισε από τη Ρώμη. Η απάντηση ήταν από τις πιο αναπάντεχες, με τη βαθιά έννοια του όρου: «Εφόσον», είπε ο Εβραίος, «παρ’ όλα τα σκάνδαλα και τις βεβηλώσεις που είδα στη Ρώμη, η χριστιανική πίστη όχι μόνο δεν γκρεμίστηκε αλλά και εδραιώθηκε, τότε θα πρέπει να είναι η αληθινή πίστη!». Και ο Εβραίος τελικώς βαπτίζεται χριστιανός.

Όποιες προθέσεις και αν είχε ο Βοκκάκιος, η ιστορία αυτή μας υποδεικνύει τον μοναδικό τρόπο υπεράσπισης του Χριστιανισμού. Η μεγαλύτερη αντινομία στον Χριστιανισμό είναι οι ίδιοι οι χριστιανοί. Οι χριστιανοί είναι ένα εμπόδιο, ένα σκάνδαλο για τους ανθρώπους που θέλουν να επιστρέψουν στη χριστιανική πίστη. Σ’ αυτό το επιχείρημα έχουν αρκετά επενδύσει στη σημερινή εποχή. Στον αιώνα μας, της ασθενούς πίστεως και της ευρέως διαδιδομένης απιστίας, ο καθένας κρίνει τον Χριστιανισμό από τη συμπεριφορά των χριστιανών. Παλαιότερα η χριστιανική πίστη κρινόταν από την αιώνια αλήθεια της, τις διδασκαλίες και τις επιταγές της. Σήμερα ο αιώνας μας είναι συνεπαρμένος από τον άνθρωπο και από καθετί το ανθρώπινο. Οι κακοί χριστιανοί μασκαρεύουν τον Χριστιανισμό. Τα ανήθικα έργα τους, οι αλλοιώσεις που επιφέρουν στην πίστη και οι υπερβολές τους γίνονται θέματα που κυριαρχούν πάνω και από αυτό τον ίδιο τον Χριστιανισμό, προβάλλονται σαν μεγέθη που υπερκαλύπτουν και αύτη τη μεγάλη χριστιανική αλήθεια. Μια σεβαστή μερίδα ανθρώπων της εποχής μας, κρίνουν τη χριστιανική πίστη από τους πιστούς της, που είναι συχνά άνθρωποι των τύπων και εν πολλοίς διεφθαρμένοι. Ο Χριστιανισμός είναι η θρησκεία της αγάπης, αλλά κρίνεται από τις εμπάθειες και το μίσος των χριστιανών. Ο Χριστιανισμός είναι ή θρησκεία της ελευθερίας, αλλά κρίνεται από τις βιαιότητες που διέπραξαν οι χριστιανοί στην ιστορία. Οι χριστιανοί εκθέτουν την πίστη τους και αποτελούν μια παγίδα για τους αδυνάτους.

Χριστιανισμός και θρησκείες – Θεία και ανθρώπινα μεγέθη

Ακούμε συχνά ότι οι οπαδοί των διαφόρων θρησκειών, βουδιστές, μωαμεθανοί, Εβραίοι είναι καλύτεροι από τους χριστιανούς και ότι εφαρμόζουν πιο πιστά τους νόμους της θρησκείας τους. Πολλοί μάλιστα μας υποδεικνύουν και τους απίστους, τους αθέους, τους υλιστές σαν ανωτέρους από τους χριστιανούς, πιο ιδεολόγους στη ζωή, πιο ικανούς για θυσίες. Αλλά η αναξιότητα πολλών χριστιανών εντοπίζεται στο γεγονός ότι δεν εφαρμόζουν πιστά τις διδασκαλίες της πίστεως τους και ότι τις παραποιούν και τις παραμορφώνουν. Στην πραγματικότητα οι χριστιανοί κρίνονται για την αδυναμία τους να ανέλθουν στο ύψος και στην ανωτερότητα του Χριστιανισμού. Αλλ’ όμως πώς μπορεί κανείς να αποδώσει στον Χριστιανισμό την αναξιότητα των χριστιανών και μάλιστα όταν αυτοί κατηγορούνται ακριβώς για το ότι είναι σε ασυμφωνία με την πίστη τους! Αυτές οι κατηγορίες είναι πράγματι αλληλοσυγκρουόμενες. Αν πράγματι οι οπαδοί των άλλων θρησκειών είναι συνεπέστεροι με την πίστη τους και εάν εφαρμόζουν ακριβέστερα τις αρχές τους, απ’ ότι οι χριστιανοί, αυτό συμβαίνει γιατί οι διδασκαλίες αυτών των θρησκειών έχουν προσαρμοστεί στα ανθρώπινα μέτρα τους, σε αντίθεση με τη χριστιανική αλήθεια πού παρέμεινε στην υπερβατικότητα και το ύψος της. Μ’ αυτό το σκεπτικό είναι πιο εύκολο να είσαι μωαμεθανός από το να είσαι χριστιανός. Πιο δύσκολα εφαρμόζεται στη ζωή μας η θρησκεία της αγάπης, αλλά αυτό δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να αποτελέσει λόγο για να συμπεράνουμε ότι αυτή ή θρησκεία της αγάπης είναι κατώτερη, λιγότερο αληθινή. Ο Χριστός δεν είναι υπεύθυνος για το ότι η αλήθεια Του δεν εφαρμόστηκε, δεν πραγματοποιήθηκε στη ζωή. Ο Χριστός δεν είναι υπεύθυνος για το ότι οι διδασκαλίες Του καταπατήθηκαν από τους ανθρώπους.

Η δυσκολία να είσαι χριστιανός

Οι πιστοί Εβραίοι συνεπείς στις αρχές τους, διακηρύττουν υπερήφανοι ότι οι νόμοι της θρησκείας τους έχουν το μέγα πλεονέκτημα ότι μπορούν να εφαρμοστούν. Η εβραϊκή θρησκεία είναι η πιο προσαρμοσμένη στην ανθρώπινη φύση, η πιο πρακτική, ανταποκρίνεται καλύτερα στις επίγειες ανάγκες της ζωής και απαιτεί λιγότερες αποτάξεις. Αντιθέτως, η χριστιανική θρησκεία είναι η δυσκολότερη, η πιο ανεφάρμοστη και αντίθετη στη φύση του άνθρωπου, ζητάει θυσίες μη παραδεκτές. Οι Εβραίοι θεωρούν τον Χριστιανισμό σαν μια θρησκεία των ονείρων, άχρηστη για τη ζωή, και γι’ αυτό το λόγο βλαβερή, επικίνδυνη. Μετράμε συνήθως την ηθική αξία των ανθρώπων από τη συνέπεια στο ιδεώδες, στο «πιστεύω» τους. Εάν ένας υλιστής, μέσα στον χώρο του, φανεί καλός και αφοσιωμένος στην ιδέα του, ικανός να προσφέρει και μερικές θυσίες, ήδη μας εκπλήττει από το μεγαλείο της ψυχής του και τον φέρνουμε μάλιστα ως παράδειγμα. Αλλά για ένα χριστιανό το να αρθεί στο ύψος της πίστεως του, στο ιδεατό του, είναι απείρως πιο δύσκολο, γιατί θα πρέπει να αγαπήσει τους εχθρούς του, να σηκώσει αδιαμαρτύρητα τον σταυρό του, να αντισταθεί ηρωικά στους πειρασμούς του κόσμου, κάτι που δεν χρειάζεται να κάνει ούτε ο πιστός Εβραίος, ούτε ο μωαμεθανός, ούτε ο ματεριαλιστής. Ο Χριστιανισμός προσανατολίζει τη ζωή μας προς τα εκεί όπου υπάρχει η μεγαλύτερη αντίσταση. Η ζωή του χριστιανού είναι μια σταύρωση του ίδιου του εαυτού του.

Νικόλαος Μπερντιάεφ (Nicolas Berdiaeff), Για την αξία του χριστιανισμού και την απαξία των χριστιανών, μετάφραση Χρήστος Καραγιώργος, Αθήνα, Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος, 2007.