Menu Close

Συναξαριστής 26ης Δεκεμβρίου

Τῷ αὐτῷ μηνὶ Κς΄, ἡ Σύναξις τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου[1].

Λεχὼ ἄμωμον ἀνδρὸς μὴ γνοῦσαν λέχος,
Δώροις ἀμώμοις δεξιοῦμαι τοῖς λόγοις.
Μολπὴν ἁγνοτάτῃ λεχοῖ εἰκάδι ἕκτῃ ἀείδω.

Συναξαριστής 26ης Δεκεμβρίου

***

Ἡ ἐν Αἰγύπτῳ φυγὴ τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου.

Ἥκοντα πρός σε τὸν πάλαι πλήξαντά σε,
Αἴγυπτε φρίττε καὶ Θεὸν τοῦτον φρόνει.

Εἰς καιρὸν ὁποῦ ὁ Ἡρώδης ἔδωκεν ὁρισμὸν διὰ νὰ θανατωθοῦν ὅλα τὰ παιδία, ὁποῦ ἦτον εἰς τὴν Βηθλεέμ, Ἄγγελος Κυρίου ἐφάνη κατ᾿ ὄναρ εἰς τὸν Ἰωσὴφ λέγων. Σηκώσου καὶ ἔπαρε τὸ παιδίον καὶ τὴν Μητέρα του, καὶ φεῦγε εἰς Αἴγυπτον, ἤγουν εἰς τὸ Μισῆρι. Φεύγει λοιπὸν εἰς τὸ Μισῆρι ἡ Θεοτόκος ὁμοῦ μὲ τὸ Βρέφος διὰ δύω αἴτια, ἕνα μέν, ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ τοῦ Προφήτου Ὠσηὲ λέγοντος· «Ἐξ Αἰγύπτου ἐκάλεσα τὸν υἱόν μου» (Ὠσ. ια΄, 2). Καὶ ἄλλο δέ, διὰ νὰ ἐμφραγῇ κάθε στόμα τῶν αἱρετικῶν. Διατὶ ἀνίσως δὲν ἔφευγεν ὁ Κύριος, ἀλλὰ ἤθελε πιασθῆ ἀπὸ τὸν Ἡρώδην, εἰ μὲν καὶ ἐφονεύετο ἀπὸ ἐκεῖνον, βέβαια ἤθελεν ἐμποδισθῆ ἡ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων. Εἰ δὲ καὶ δὲν ἐφονεύετο διὰ νὰ τελειώσῃ τὴν οἰκονομίαν, βέβαια ἤθελε φανῆ εἰς τοὺς πολλούς, ὅτι δὲν ἐφόρεσε τὴν ἀνθρωπίνην φύσιν πραγματικῶς καὶ κατὰ ἀλήθειαν. Ἀλλὰ μόνον κατὰ δόκησιν καὶ φαντασίαν. Ἐπειδὴ ἂν ἐφόρει σάρκα ἀληθῆ, βέβαια ἤθελε κοπῆ ἀπὸ τὸ σπαθί. Ἀνίσως λοιπὸν οἱ ἄθλιοι αἱρετικοὶ ἐτόλμησαν νὰ εἰποῦν τοῦτο: ὅτι δηλαδὴ κατὰ φαντασίαν ὁ Κύριος ἐγεννήθη, ὡς ὁ θεομάχος Μάνης, καὶ οἱ τούτου ὀπαδοὶ Μανιχαῖοι. Καὶ μὅλον ὁποῦ δὲν ἔλαβον εἰς τοῦτο, κᾀμμίαν αἰτίαν καὶ ἀφορμήν. Πόσῳ μᾶλλον ἤθελαν εἰποῦν τοῦτο, καὶ ἐὰν εὕρισκον αἰτίαν; Διὰ τοῦτο λοιπὸν φεύγει ὁ Κύριος εἰς τὴν Αἴγυπτον διὰ τὰς ῥηθείσας δύω αἰτίας. Καὶ πρὸς τούτοις, ἵνα συντρίψῃ καὶ τὰ ἐν Αἰγύπτῳ εὑρισκόμενα εἴδωλα.[2]

***

Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν Εὐθυμίου Ἐπισκόπου Σάρδεων τοῦ Ὁμολογητοῦ, ἢ μᾶλλον εἰπεῖν, τοῦ Ἱερομάρτυρος.

Θεῷ παραστὰς Εὐθύμιε τρισμάκαρ,
Πλήρης ἀλήκτου τυγχάνεις εὐθυμίας.

Οὗτος ὁ Ἅγιος ἦτον κατὰ τοὺς χρόνους Κωνσταντίνου καὶ Εἰρήνης ἐν ἔτει ψπ΄ [780]. Καὶ πρότερον μὲν ἔλαμψεν ὡσὰν ἀστέρας εἰς τὴν μοναδικὴν πολιτείαν. Ὕστερον δὲ ὅταν ἔγινεν Ἀρχιερεύς, ἀνέτρεψε, κατὰ κράτος, τοὺς αἱρετικοὺς Εἰκονομάχους εἰς τὴν ἐν Νικαίᾳ Δευτέραν Σύνοδον, ἤτοι εἰς τὴν Ἑβδόμην. Ὅθεν οὕτως ἔχοντα βλέποντες οἱ βασιλεῖς, ἔστειλαν αὐτὸν πρέσβιν εἰς διαφόρους πρεσβείας. Ἐπειδὴ δὲ Νικηφόρος ὁ Σταυράκιος ἔλαβε τὴν βασιλείαν ἐν ἔτει ωβ΄ [802], καὶ παρανόμως ἐπέρνα τὴν ζωήν του, διὰ τοῦτο ἤλεγξεν αὐτὸν ὁ Ἅγιος οὗτος. Ὅθεν ἐξωρίσθη εἰς Παταλαρέαν τῆς δύσεως, ὁμοῦ μὲ ἄλλους ὀρθοδόξους Ἐπισκόπους. Ἀπὸ τότε δὲ καὶ ἕως εἰς τὸν καιρὸν τῆς ὁμολογίας του, εἰς διάστημα δηλαδὴ εἰκοσιεννέα χρόνων, δὲν ἐδυνήθη ὁ τρισόλβιος νὰ λάβῃ πλέον τὴν Μητρόπολίν του καὶ νὰ καθίσῃ εἰς αὐτήν. Ἀφ᾿ οὗ δὲ οἱ κρατήσαντες ἐκεῖνοι βασιλεῖς ἐσηκώθησαν ἀπὸ τὸ μέσον, καὶ ἔγινε βασιλεὺς Λέων ὁ θηριώνυμος, ὁ Ἁρμένιος δηλαδὴ ἐν ἔτει ωιγ΄ [813], τότε φέρνεται ἀπὸ τὴν ἐξορίαν ὁ Ἅγιος οὗτος, καὶ ἐρωτᾶται ἀπὸ αὐτόν, ἀνίσως προσκυνῇ τὰς Ἁγίας Εἰκόνας. Ἐπειδὴ δὲ ὁ Ἅγιος ἐμεταχειρίσθη τὴν συνειθισμένην του παρρησίαν, καὶ ἀνεθεμάτισε τὸν βασιλέα ἔμπροσθέν του: τούτου χάριν ὁ τύραννος θυμωθείς, ἐξώρισε τὸν Ἅγιον εἰς τὴν Ἄσσον, ἥτις καὶ Ἀπολλωνία ὀνομάζεται, εὑρισκομένη κοντὰ εἰς τὸ Ἀδραμύττι.

Ἀφ᾿ οὗ δὲ ἐφονεύθη ὑπὸ μαχαίρας ὁ κάκιστος Λέων, πάλιν ὁ ἀοίδιμος οὗτος Εὐθύμιος, φέρνεται ἀπὸ τὴν ἐξορίαν ὑπὸ τοῦ διαδεξαμένου τὴν βασιλείαν, δηλαδὴ Μιχαὴλ τοῦ Τραυλοῦ ἐν ἔτει ωκ΄ [820].[3] Καὶ ἀναγκάζεται ἀπὸ αὐτὸν νὰ μὴ προσκυνῇ τὰς Ἁγίας Εἰκόνας. Ὁ δὲ Ἅγιος καταπλήξας τὸν τύραννον μὲ τὰ λόγιά του, ὡσὰν μὲ βροντήν, μεγαλοφώνως ἐβόησεν· «Εἴ τις οὐ προσκυνεῖ τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν ἐν εἰκόνι περιγραπτόν, ἤτω ἀνάθεμα». Ὅθεν διὰ τοῦτο δέρνεται ὁ μακάριος καὶ ἐξορίζεται πάλιν εἰς τὸν Ἀκρίταν. Ὁ ὁποῖος εἶναι ἄκρα, ἐν τῇ Μαύρῃ Θαλάσσῃ εὑρισκομένη, καὶ κοινῶς Κάβο Ἀκρίτα καλουμένη. Ἐκεῖ δὲ κλείεται μέσα εἰς φυλακὴν σκοτεινοτάτην. Ἔπειτα τεντωθεὶς ἀπὸ τὰ τέσσαρα μέρη τοῦ σώματος, καταξεσχίζεται εἰς πολλὴν ὥραν μὲ ὠμὰ βούνευρα. Ὅθεν ἀπὸ τὸ πλῆθος τῶν ἀνυποφόρων ἐκείνων πληγῶν, ἐφούσκωσεν ὁ Ἅγιος ὡσὰν ἀσκί, καὶ ἔζησε μετὰ ταῦτα μόνον ὀκτὼ ἡμέρας. Καὶ οὕτω καρτερήσας γενναιότατα, παρέδωκε τὴν ἁγίαν ψυχήν του εἰς χεῖρας Θεοῦ, λάμψας εἰς τὸν θάνατόν του παραδόξως ὑπὲρ τὸν ἥλιον.[4]

***

Ὁ Ὅσιος Πατὴρ ἡμῶν Κωνσταντῖνος ὁ ἐξ Ἰουδαίων, ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Ὡς ἐξ ἀκανθῶν τῶν Ἰουδαίων ῥόδον,
Ὁ θεῖος ἀνθεῖ καὶ θανὼν Κωνσταντῖνος.

Οὗτος ὁ Ἅγιος ἦτον ἀπὸ τὰ Σύναδα (ἥτις ἦτον πόλις ἔνδοξος τῆς μεγάλης Φρυγίας, τιμημένη μὲ θρόνον Μητροπολίτου, ἡ ὁποία εἶχεν εἴκοσιν Ἐπισκόπους). Καταγόμενος ἀπὸ τὸ γένος τῶν Ἰουδαίων. Ὅταν δὲ ἦτον πολλὰ νέος, ἠκολούθει εἰς τὴν μητέρα του. Καὶ βλέπωντας ἕνα Χριστιανόν, ὁ ὁποῖος ὅταν ἐχασμουρήθη, ἐσχημάτισεν εἰς τὸ στόμα του τὸν τύπον τοῦ τιμίου Σταυροῦ, ἀπὸ τότε καὶ αὐτὸς ἔκαμνε τὸ ἴδιον, μιμούμενος τὸν Χριστιανόν. Οὐ μόνον δὲ τοῦτο, ἀλλὰ καὶ τὰ ἄλλα τῶν Χριστιανῶν ἔργα ἐποίει καὶ αὐτὸς μὲ πίστιν θερμήν. Διὰ τοῦτο λαμπρύνεται τὸ πρόσωπόν του μὲ θείαν ἔλλαμψιν. Καὶ διδάσκεται παρὰ Θεοῦ τὰ τῶν Χριστιανῶν δόγματα. Καὶ διαπερνᾷ νηστικὸς εἰς διάστημα τινῶν ἡμερῶν. Εἰς τοῦτον τὸν Ἅγιον ἐπήδησε μίαν φορὰν μία κόρη Ἑβραία μὲ τρόπον πορνικόν. Ὁ δὲ Ἅγιος ποιήσας τὸ σημεῖον τοῦ τιμίου Σταυροῦ, ἀπέδειξε ταύτην νεκράν, καὶ πάλιν αὐτὴν ἀνέστησεν. Οὗτος ὁδηγούμενος ἀπὸ μίαν θείαν νεφέλην, ἐπῆγεν εἰς ἕνα Μοναστήριον, λεγόμενον Φουβούτιον. Μέσα εἰς τὸ ὁποῖον εὑρίσκοντο ἄνδρες μεγαλώτατοι, τὴν ἀσκητικὴν ζωὴν μεταχειριζόμενοι, τῶν ὁποίων ἡ ἀρετὴ ἔλαμπεν. Ἐπειδὴ δὲ ἐδιηγήθη τὰ κατ᾿ αὐτὸν εἰς τὸν Ἡγούμενον τοῦ Μοναστηρίου, ἐπρόσταξεν ἐκεῖνος νὰ φέρουν Σταυρόν. Εἶτα προστάζει αὐτὸν νὰ τὸν προσκυνήσῃ καὶ νὰ τὸν ἀσπασθῇ. Ὅταν δὲ ὁ μακάριος οὗτος ἀσπάζετο τὸ κάτω μέρος τοῦ Σταυροῦ μετὰ φόβου καὶ εὐλαβείας, τότε, ὢ τοῦ θαύματος! ἀκούμπισεν ὅλος ὁ Σταυρὸς ἐπάνω εἰς τὴν ὁσίαν κεφαλήν του, καὶ ἐχάραξεν εἰς αὐτὴν τὸν τύπον τοῦ Σταυροῦ. Ὅστις καὶ ἔμεινεν ἀδιάλειπτος εἰς τὴν κεφαλήν του ἕως τοῦ θανάτου του.

Ἔπειτα, ὅταν ἔλαβε τὸ Ἅγιον Βάπτισμα, ὠνομάσθη Κωνσταντῖνος. Τότε δὲ ἠκολούθησεν ἕνα τοιοῦτον θαυμάσιον. Διατὶ εἰς τὸν τόπον ἐκεῖνον, ἤγουν εἰς τὴν πέτραν ἐκείνην, ἐπάνω εἰς τὴν ὁποίαν ἐστάθη, ὅταν εὐγῆκεν ἀπὸ τὴν ἁγίαν κολυμβήθραν, ἐτυπώθησαν παραδόξως τὰ ἴχνη τῶν ποδῶν του. Μετὰ ταῦτα ἐμβῆκεν εἰς τόσους ἀγῶνας πνευματικούς, ὥστε ὁποῦ, ἐφιλονείκει ὁ ἀοίδιμος νὰ ὑπερβάλῃ ὅλους τοὺς Μοναχοὺς τοῦ Μοναστηρίου εἰς τὴν σκληραγωγίαν καὶ ἄσκησιν. Ἐδούλευε δὲ τὴν τέχνην τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, ἤγουν ἔρραπτε δέρματα καὶ ἔκανε τζαδίρια. Ὅταν ἐπροσηύχετο, ἐγέμοζεν ἀπὸ εὐωδίαν ὁ τόπος, εἰς τὸν ὁποῖον ἐστέκετο. Ὅταν ἐπήγαινεν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν, ἀνοίγοντο εἰς αὐτὸν ἀπὸ λόγου των αἱ πόρται τοῦ Ναοῦ. Ἀπὸ δὲ τὴν πολλὴν καθαρότητα, ὁποῦ εἶχεν, ἔβλεπε νοερῶς τοὺς κρυπτοὺς λογισμοὺς τῶν ἀδελφῶν.

Ἔπειτα ἀναχωρῶντας, ἐπῆγεν εἰς τὸ βουνὸν τοῦ Ὀλύμπου. Καὶ ἀπὸ ἐκεῖ ἐπῆγεν εἰς τὰ Μύρα τῆς Λυκίας. Ἐκεῖθεν δέ, πηγαίνει εἰς τὴν Κύπρον καὶ ἀπὸ τὴν Κύπρον πηγαίνει εἰς τὴν Ἀττάλειαν, καὶ ἐκεῖ διαπερνᾷ μὲ τὰ ποδάριά του ἕνα ποταμόν, τόσον βαθὺν καὶ μεγάλον, ὥστε ὁποῦ ἐχρειάζετο νὰ τὸν περνᾷ τινας μὲ καΐκιον. Καὶ ἀφ᾿ οὗ ἐπεριπάτησε εἰς ἄλλους πολλοὺς τόπους, πάλιν ἐπαναγύρισεν εἰς τὸν Ὄλυμπον. Καὶ ἐκεῖ ἐπέρασε τεσσαράκοντα ἡμέρας, ὄχι μόνον νηστικός, ἀλλὰ καὶ χωσμένος ἕως εἰς τὴν ζώνην μέσα εἰς ἕνα λάκκον. Μετὰ ταῦτα χωρὶς νὰ θέλῃ, ἐδέχθη τὴν χειροτονίαν τοῦ Πρεσβυτέρου. Ἔπειτα πηγαίνει εἰς Ἀτρώαν,[5] κρατῶντας πάντοτε τοὺς ἰδίους ἀγῶνας τῆς ἀσκήσεως. Προτίτερα δὲ ἀπὸ ὀκτὼ χρόνους, ἐπρογνώρισε τὴν κοίμησίν του. Καὶ ἔτζι ἀφ᾿ οὗ αὐτοὶ ἐτελειώθησαν, ἀπῆλθε πρὸς Κύριον, προφανερώσας σαφέστατα ὅλα τὰ ἐδικά του πράγματα.

***

Ὁ Ὅσιος Πατὴρ ἡμῶν Εὐάρεστος ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Ἔσπευδεν Εὐάρεστος ἔργῳ καὶ λόγῳ,
Ἕως τελευτῆς εὐαρεστεῖν σοι Λόγε.

Οὗτος ἦτον κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ βασιλέως Λέοντος Ἁρμενίου τοῦ εἰκονομάχου, ἐν ἔτει ψιε΄ [815], καταγόμενος ἀπὸ τὴν ἐπαρχίαν τῶν Γαλατῶν, υἱὸς γονέων ὀνομαστῶν. Ἀφ᾿ οὗ δὲ ὁ ῥηθεὶς Λέων ἐθανατώθη διὰ ξίφους[6] ἐδιαδέχθη τὴν βασιλείαν Μιχαὴλ ὁ καλούμενος Τραυλὸς ἐν ἔτει ωκ΄ [820]. Ἐπειδὴ δὲ καὶ αὐτὸς ἦτον αἰσχρότατος, καὶ ὁμότροπος μὲ τὸν προλαβόντα Λέοντα, διὰ τοῦτο ἔλαβε τὴν πρέπουσαν ἐκδίκησιν. Ὅταν δὲ ὁ Ἅγιος οὗτος ἔφθασεν εἰς μέτρον ἡλικίας, τότε ἐξεδόθη εἰς τὸ νὰ μανθάνῃ τὰ ἱερὰ γράμματα. Καὶ ἐπειδὴ ἐκ τῶν γραμμάτων ἐδιδάσκετο, τούτου χάριν εἰς ὅλους ἐγίνετο ὅλα τὰ κάλλιστα. Ἤγουν ἐγίνετο εἰς τοὺς γονεῖς του εὐπειθής, εἰς τοὺς φίλους καὶ γείτονας χαριέστατος. Εἰς τοὺς ξένους καὶ αὐτόχθονας, καταδεκτικός. Ἐν συντομίᾳ, ἔδειχνε μὲ τὰ ἔργα ἀληθεύουσαν τὴν ὀνομασίαν του, εὐάρεστος εἰς ὅλους γενόμενος.

Ἐπειδὴ δὲ ἐτρώθη ὁ Ὅσιος ἀπὸ τὸν ἔρωτα τῆς τῶν Μοναχῶν πολιτείας, διὰ τοῦτο ἐπῆγεν εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν μαζὶ μὲ τὸν πατέρα του. Καὶ ἐξενοδοχήθησαν ἀπὸ ἕνα Κωνσταντινουπολίτην, Βρυέννιον ὀνομαζόμενον, ὅστις ἦτον συγγενής του, καὶ ὕστερον ἐτιμήθη μὲ τὸ τοῦ Πατρικίου ἀξίωμα. Ἀφ᾿ οὗ δὲ ἐπέρασαν ὀλίγαι τινὲς ἡμέραι, ἠκολούθησε μία μεγάλη ἀνάγκη. Διὰ τὴν ὁποίαν ἐστάλθη ὁ ῥηθεὶς πατρίκιος ἀπὸ τὴν βασίλισσαν Θεοδώραν, τὴν σύζυγον Θεοφίλου τοῦ εἰκονομάχου, πρέσβις καὶ ἐλτζῆς εἰς τοὺς Βουλγάρους. Πηγαίνωντας δὲ ἐκεῖ, ἐπῆρε μαζί του καὶ τὸν συγγενῆ του τοῦτον Εὐάρεστον. Ὅταν λοιπὸν ἔφθασαν καὶ οἱ δύω εἰς τόπον λεγόμενον Σκόπελον, καὶ ἀνεπαύθησαν ὀλίγον ἀπὸ τοὺς κόπους τῆς ὁδοιπορίας, τότε ὁ μακάριος Εὐάρεστος κατά τινα θεϊκὴν οἰκονομίαν, ἀπαντᾷ ἕνα Γέροντα, ὅστις ἐμεταχειρίζετο τὴν μοναχικὴν πολιτείαν. Ὅθεν ἀπολαμβάνει τὸν πρῴην παρ᾿ αὐτοῦ ποθούμενον σκοπόν. Καὶ λοιπὸν κουρεύσας τὰ μαλλία τῆς κεφαλῆς του, προθύμως ὑπέκυψε τὸν τράχηλόν του ὑποκάτω εἰς τὸν σωτήριον ζυγὸν τοῦ Χριστοῦ, ἤτοι ἔγινε Μοναχός. Εὑρὼν δὲ καὶ ἕνα βιβλίον τοῦ Ὁσίου Ἐφραὶμ τοῦ Σύρου, ἀνέγνωσε τοῦτο καὶ ἐκατανύχθη. Ὅθεν ἐσπούδαζε νὰ γένῃ πληρωτὴς διὰ τῶν ἔργων τῶν διδασκαλιῶν τοῦ βιβλίου ἐκείνου.

Ὁ δὲ Γέρων στοχασθεὶς τὴν ζέουσαν προθυμίαν, ὁποῦ εἶχεν ὁ νέος εἰς τὴν ἀρετήν, ἐσυντρόφευσεν αὐτὸν μὲ εὐχὰς καὶ μὲ συστατικὰ γράμματα, καὶ ἔτζι τὸν ἔστειλεν εἰς τὸ Μοναστήριον τοῦ Στουδίου. Δεχθεὶς δὲ ὁ Ὅσιος ἀπὸ τοὺς ἐκεῖ Πατέρας καὶ ἀδελφούς, ἐμβῆκεν εἰς πνευματικοὺς ἀγῶνας, διαλέξας ἕνα ἀδελφὸν ὑπερέχοντα τοὺς ἄλλους κατὰ τὴν ἀρετήν, τὸν ὁποῖον εἶχε Γέροντα καὶ συγκοινωνὸν ὅλων τῶν ὑποθέσεων τῆς ζωῆς του. Τόσην δὲ νηστείαν καὶ ἐγκράτειαν ἐμεταχειρίζετο ὁ ἀοίδιμος, ὥστε ὁποῦ ἔτρωγε μίαν φορὰν τὴν ἑβδομάδα ὀλίγον ψωμί. Τὸ ὁποῖον ἦτον κατεσκευασμένον ἀπὸ κρίθινον ἄλευρον, καὶ ἀπὸ πίτυρα, καὶ ἀπὸ ζωμὶ τῶν λαχάνων. Τὴν δὲ μέσην καὶ τὸν λαιμόν του εἶχε δεμένα μὲ δύω κρίκους σιδηροῦς καὶ βαρυτάτους, τοὺς ὁποίους ἐσύσφιγγαν ἕνα πρὸς τὸν ἄλλον, δύω ἄλλαι ἁλυσίδες περασμέναι διὰ μέσου τῶν ὤμων καὶ τοῦ στήθους του. Τί νὰ περιττολογοῦμεν; ἀδύνατον εἶναι εἰς ἡμᾶς νὰ ἀπαριθμοῦμεν ὅλους τοὺς ἀγῶνας, ὁποῦ ἐμεταχειρίζετο ὁ τρισμακάριος οὗτος Εὐάρεστος. Μὲ τοιαῦτα λοιπὸν θεάρεστα κατορθώματα διαπεράσας τὸν βίον του, καὶ ζήσας χρόνους ἑβδομήκοντα ἐννέα, πρὸς Κύριον ἐξεδήμησε. Τὸ δὲ τίμιον αὐτοῦ λείψανον ἐνταφιάσθη εἰς τὸ Μοναστήριον τὸ ἐπονομαζόμενον τοῦ Κοκκοροβίου.

***

Μνήμη τοῦ Ἁγίου Νέου Ἱερομάρτυρος Κωνσταντίου τοῦ Ῥώσσου, ἀθλήσαντος ἐν Κωνσταντινουπόλει κατὰ τὸ ͵αψμγ΄ [1743] ἔτος.

Βάλλεις τὸν ἐχθρόν, ὅς σε βέβληκε πάλαι,
Κωνστάντιε σὺ καὶ λαμβάνεις βραβεῖον
.[7]

Ταῖς τῶν σῶν Ἁγίων πρεσβείαις Χριστὲ ὁ Θεὸς ἐλέησον ἡμᾶς.

**

Άγιος Νικόδημος Αγιορείτης, Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού, Τόμος Α´, Εκδόσεις Δόμος, 2005.



[1] Σημείωσαι, ὅτι εἰς τὴν Σύναξιν ταύτην τῆς Θεοτόκου ἔχουσι λόγους ὁ Ἀθανάσιος, Κύριλλος ὁ Ἀλεξανδρείας (παρὰ τῇ Ἱερᾷ Τελετουργίᾳ), Βασίλειος ὁ Σελευκείας, οὗ ἡ ἀρχή· «Μεγάλας τῶν ἐγκωμίων». (σῴζεται ὁ τελευταῖος ἐν τῇ Μεγίστῃ Λαύρᾳ, καὶ ἐν τῇ τοῦ Διονυσίου.)

[2] Σημειοῦμεν δὲ ἐνταῦθα τὰ χαριέστατα καὶ ἀξιοσημείωτα ταῦτα. Δηλαδὴ ὅτι ὁ Κύριος φεύγωντας εἰς τὴν Αἴγυπτον, ὄχι μόνον τὰ εἴδωλα ἐκείνης συνέτριψε, ἀλλὰ καὶ τὰ φυτὰ ἔκαμε νὰ τὸν προσκυνήσουν. Γράφει γὰρ ὁ Σωζόμενος εἰς τὸ πέμπτον βιβλίον τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἱστορίας, ἐν κεφαλαίῳ εἰκοστῷ, ὅτι ὁ Χριστὸς φεύγωντας εἰς τὴν Αἴγυπτον διὰ τὸν φόβον τοῦ Ἡρώδου, ὅταν ἔφθασεν εἰς τὴν πόρταν Ἑρμουπόλεως τῆς Θηβαΐδος, μία περσικὴ μηλέα, ἤτοι ῥοδακινέα, ἔκλινεν ἕως κάτω τὴν κορυφήν της καὶ ἐπροσκύνησεν αὐτόν. Ἐπειδὴ γὰρ τὸ φυτὸν αὐτὸ διὰ τὸ μεγαλεῖον καὶ κάλλος του ἐπροσκυνεῖτο καὶ ἐλατρεύετο ἀπὸ τοὺς κατοίκους τῆς πόλεως, διὰ τοῦτο ὁ εἰς τὸ φυτὸν αὐτὸ κατοικῶν δαίμων, αἰσθανόμενος τὴν παρουσίαν τοῦ Κυρίου, ἐφοβήθη καὶ ἔφυγε. Φεύγοντος δὲ τοῦ δαίμονος, ἔμεινε τὸ φυτὸν αὐτὸ ἰατρείας πολλὰς ἐργαζόμενον, ἐὰν μόνον ἔγγιζεν εἰς τοὺς ἀσθενεῖς, φύλλον, ἢ φλοῦδα, ἢ κομμάτι ἀπὸ αὐτό. Καὶ τούτου μάρτυρες εἶναι καὶ Παλαιστινοὶ καὶ Αἰγύπτιοι.

Γράφει δὲ ὁ Βουρχάριος ἐν τῇ περιγραφῇ τῆς Ἱερουσαλήμ, ὅτι ἀναμέσον τῆς Ἡλιουπόλεως καὶ τῆς Βαβυλῶνος, τῆς αἰγυπτιακῆς δηλαδή, εὑρίσκεται κῆπος τοῦ βαλσάμου ὡραιότατος, ὅστις ποτίζεται ἀπὸ μίαν βρύσιν μικράν, εἰς τὴν ὁποίαν ᾄδεται λόγος, ὅτι ἡ Θεοτόκος ἔπλυνε τὰ σπάργανα τοῦ Χριστοῦ, ὅταν ἔφευγε διὰ τὸν φόβον τοῦ Ἡρώδου. Κοντὰ δὲ εἰς τὴν βρύσιν ταύτην εἶναι καὶ μία πέτρα, ἐπάνω εἰς τὴν ὁποίαν ἥπλωσε τὰ σπάργανα τοῦ Χριστοῦ ἡ Θεομήτωρ διὰ νὰ ξηρανθοῦν. Τὸν δὲ τόπον ἐκεῖνον ἔχουσιν εἰς πολλὴν εὐλάβειαν, τόσον οἱ Χριστιανοί, ὅσον καὶ οἱ Σαρακηνοί. Προσθέττει δὲ καὶ Ἀντώνιος ὁ Μάρτυς ἐν τῇ τῶν Ἱεροσολύμων περιόδῳ, ὅτι περνῶντας ὁ Κύριος εἰς τὸν κάμπον τοῦ ἐν Αἰγύπτῳ Τάνεως, ἐκλείσθη ἀπὸ λόγου της ἡ πόρτα ἑνὸς μεγάλου εἰδωλικοῦ ναοῦ. Ἡ ὁποία ὕστερον μὲ δύναμιν ἀνθρώπων, δὲν ἐδύνετο νὰ ἀνοιχθῇ. (Ὅρα σελ. 28 τῆς νεοτυπώτου Ἑκατονταετηρίδος.)

Περιττοὶ δὲ τῇ ἀληθείᾳ καὶ πέραν τοῦ δέοντος κριτικοὶ πρέπει νὰ ὀνομάζωνται, οἱ τοῖς θαύμασι καὶ τοῖς σημείοις τούτοις ἀντιλέγοντες, προβαλλόμενοι τάχα, ὅτι ἂν αὐτὰ ἦτον ἀληθῆ, δὲν ἤθελε λέγεται πρῶτον σημεῖον τοῦ Κυρίου, τὸ ἐν Κανᾷ γενόμενον. Ἀλλ’ ὦ οὗτοι, ἤθελεν εἰπῇ τινας πρὸς αὐτούς, πρῶτον σημεῖον λέγεται τοῦτο τοῦ Κυρίου, μετὰ τὴν διὰ τοῦ Βαπτίσματος ἀνάδειξιν, καὶ οὐχὶ πρὸ τῆς ἀναδείξεως. Καθότι πρὸ τῆς ἀναδείξεως τοῦ Κυρίου, πολλὰ σημεῖα καὶ θαύματα τῇ δυνάμει τούτου ἐγένοντο. Καὶ διὰ νὰ σιωπήσω τὴν ἀσπόρως καὶ ἐκ Πνεύματος Ἁγίου γενομένην τοῦ Κυρίου σύλληψιν, ὅπερ ἐστὶ τὸ θαῦμα τῶν θαυμάτων. Καὶ τὸ ἀκόπως αὐτὸν ἐν τῇ κοιλίᾳ φέρειν τὴν Μητέρα. Καὶ τὸ ἀφθόρως γεννῆσαι. Θαῦμα τῆς δυνάμεως τοῦ Κυρίου ἦτον, οἱ ἐν τῇ γεννήσει αὐτοῦ, δόξα ἐν ὑψίστοις κραυγάζοντες Ἄγγελοι, καὶ τοῖς ποιμέσιν εὐαγγελιζόμενοι. Θαῦμα ἦτον, τὸ ὑπὲρ φύσιν καὶ παράδοξον σκίρτημα, ὁποῦ ἐπροξένησεν ὁ Κύριος κυοφορούμενος εἰς τὸν ἐν κοιλίᾳ φερόμενον Ἰωάννην. Θαῦμα ὁ ὑπερφυσικὸς ἀστὴρ ὁ τοὺς Μάγους ὁδηγήσας. Θαῦμα τὸ νὰ μὴν ἰδῇ θάνατον ὁ Συμεὼν ἕως οὗ νὰ βαστάσῃ αὐτόν. Θαῦμα αἱ προφητεῖαι τοῦ αὐτοῦ Συμεών, καὶ αἱ ἀνθομολογήσεις τῆς θεοπνεύστου Ἄννης, μαρτυρούσης Σωτῆρα τὸν Χριστόν, κατὰ τὸν Ἀμβρόσιον.

Τὸ φυτὸν δὲ τοῦ ἀνωτέρω βαλσάμου (διὰ νὰ εἰποῦμεν ἐδῶ κατὰ παρέκβασιν), πρῶτον ἔφερεν ἡ βασίλισσα Σαββὰ εἰς τὸν Σολομῶντα ὡς δῶρον βασιλικόν, καὶ αὐτὸς τὸ ἐφύτευσεν εἰς τὴν Ἱεριχώ, καὶ εὑρίσκετο μέχρι τοῦ καιροῦ τοῦ Τίτου. Ὁ ὁποῖος ἔλαβεν ἐκ τῆς Ἱερουσαλὴμ τὰ δένδρα τοῦ βαλσάμου, καὶ ἐστέφθη μὲ αὐτὰ κατὰ μίμησιν Πομπηΐου τοῦ μεγάλου, ὅταν ἐκυρίευσε πρῶτον τὴν Ἱερουσαλήμ. Ὡς μαρτυρεῖ ὁ Σελῖνος εἰς τὸ ἱστορικόν του. Ἔστι δὲ ὁ καρπὸς τοῦ βαλσάμου κοκκινωπός, καὶ τὰ φύλλα του παρόμοια μὲ τὰ φύλλα τῆς μαστίχης. Ἱστορεῖ δὲ ὁ Ἰώσηπος ὅτι ἀκούσασα ἡ Κλεοπάτρα ἡ βασίλισσα, ἡ ἐρωμένη τοῦ Ἀντωνίου, τὴν φήμην τοῦ τόσον θαυμαστοῦ δένδρου, ἐπεθύμησε νὰ ἔχῃ καὶ αὐτὴ τὸ τοιοῦτον εὐωδέστατον φυτόν. Ὅθεν ὁ Ἡρώδης, ἵνα πληρώσῃ τὴν ἐπιθυμίαν τῆς βασιλίσσης, ἀπέστειλεν εἰς αὐτὴν μερικὰ φυτά, ὁμοῦ καὶ σπόρον αὐτοῦ. Λέγει δὲ καὶ ὅτι, Ἀλέξανδρος ὁ βασιλεὺς περνῶντας ἀπὸ τὰ Ἱεροσόλυμα, ἔλαβε πολὺ ἀπὸ τὸν σπόρον τοῦ βαλσάμου τούτου. Κοπτόμενον δὲ τὸ φυτὸν τοῦτο μὲ κοπτερὸν κέρατον, καὶ μὲ πετρίνην μάχαιραν, καὶ ὄχι μὲ σιδηροῦν μαχαίριον, ἔτζι δακρύει, καὶ ποιεῖ τὸ καλούμενον ὀποβάλσαμον, ἤτοι τὸ πηκτὸν ὑγρὸν τοῦ βαλσάμου.

Εἰ δὲ καὶ ζητεῖ τινας νὰ μάθῃ πόσους χρόνους διέτριψεν ὁ Κύριος εἰς τὴν Αἴγυπτον, ἀποκρινόμεθα, ὅτι περὶ τούτου εἶναι γνῶμαι διάφοροι. Ὁ μὲν γὰρ Παμφίλου Εὐσέβιος ὑπέθετο ἐν τοῖς χρονικοῖς, ὅτι πέντε χρόνους ἐν Αἰγύπτῳ ὁ Κύριος διέτριψε, ἢ τέσσαρας ἢ τοὐλάχιστον τρεῖς. Ὁ δὲ θεῖος Ἐπιφάνιος (αἱρέσ. να΄) ἀποφασίζει, ὅτι δύω χρόνους. Τῷ γὰρ λγ΄ ἔτει (λέγει) γεννᾶται ὁ Κύριος. Τῷ λε΄, ἦλθον οἱ Μάγοι, καὶ τῷ λζ΄ τελευτᾷ ὁ Ἡρώδης. Ὁ δὲ Θηβαῖος Ἱππόλυτος ἐν τῷ Συντάγματι τῷ χρονικῷ οὕτω χρονολογεῖ· «Ἀπὸ τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Χριστοῦ μέχρι τῆς τῶν Μάγων παρουσίας ἔτη δύω. Καὶ ἐκ τῆς εἰς Αἴγυπτον ἀναχωρήσεως μέχρι τῆς τελευτῆς Ἡρώδου υἱοῦ Ἀντιπάτρου, ἔτη τρία ἡμέρας πέντε. Παρῴκησαν δὲ ἐν Αἰγύπτῳ, ἐν Ἡλιουπόλει τῇ κατὰ Μέμφιν, ὅ τε Ἰωσὴφ καὶ ἡ Μαρία σὺν τῷ Ἰησοῦ, ἔτη τρία, καὶ ἡμέρας εἴκοσιν». (Ὅρα ἐν τῇ νεοτυπώτῳ Ἑκατονταετηρίδι.) Σημείωσαι, ὅτι περιττῶς γράφεται ἐδῶ παρὰ τοῖς Μηναίοις ἡ μνήμη καὶ τὸ δίστιχον τῆς ἐν τῇ ἁγίᾳ σορῷ τιμίας Ἐσθῆτος τῆς Θεοτόκου. Ταῦτα γράφονται κατὰ τὴν δευτέραν Ἰουλίου.

[3] Ὁ δὲ Μελέτιος λέγει, ὅτι Θεόφιλος ὁ Εἰκονομάχος ὁ υἱὸς Μιχαὴλ τοῦ Τραυλοῦ, δέρνωντας τὸν Ἅγιον τοῦτον Εὐθύμιον, ἐτελείωσεν αὐτὸν μὲ μαρτυρικὸν θάνατον (σελ. 262 τοῦ β΄ τόμ.).

[4] Σημείωσαι, ὅτι τὸ ἅγιον λείψανον τοῦ θείου τούτου Εὐθυμίου, εὑρίσκεται σῷον εἰς τὴν Ἀγχίαλον, τὴν κοινῶς λεγομένην Χιλήν, ἢ Ἀχιλοῦν, τὴν εὑρισκομένην κατὰ τὴν Μαύρην Θάλασσαν, θαύματα πάμπολλα ἐνεργοῦν, τοῖς μετὰ πίστεως αὐτῷ προστρέχουσιν. Ἐκεῖ εὑρίσκεται καὶ ὁ κατὰ πλάτος Βίος τοῦ Ἁγίου τούτου χειρόγραφος. Καὶ ὁ βουλόμενος, ζητησάτω αὐτὸν ἐκεῖθεν.

[5] Ἀτρώα ἴσως εἶναι ἡ Ἀτρία ἡ ἐν Ἰταλίᾳ εὑρισκομένη, ἥτις καὶ Ἀδρία ἢ Ἄντρι κοινῶς λέγεται, πόλις ἐν λόφῳ κειμένη καὶ μὲ θρόνον Ἐπισκόπου τετιμημένη, πατρὶς Ἀδριανοῦ τοῦ βασιλέως.

[6] Οὗτος ὁ Ἁρμένιος Λέων ἐθανατώθη ἐν τῇ νυκτὶ τῶν Χριστοῦ Γεννῶν. Ὅταν γὰρ αὐτὸς ἐν αὐτῇ ἔψαλλε τὸν εἱρμὸν τῆς ἑβδόμης ᾠδῆς, ἤτοι τὸ «Τῷ παντάνακτος ἐξεφαύλισαν πόθῳ», ἦλθον οἱ ἐχθροί του διὰ νὰ τὸν θανατώσουν. Αὐτὸς δὲ κατέφυγε μέσα εἰς τὸ Ἅγιον Βῆμα. Ὅθεν ἐκεῖ μέσα τὸν ἐφόνευσαν, κατὰ τὸν Μελέτιον καὶ τὸν Δοσίθεον.

[7] Τὸ Μαρτύριον τούτου ὅρα εἰς τὸ Νέον Μαρτυρολόγιον.