Menu Close

Εις την Κυριακή της Ορθοδοξίας

Έχω ακούσει κάποιον από σας να ρωτάει: «Η νηστεία καθιερώθηκε από τον Κύριο Ιησού Χριστό ή την όρισε η Εκκλησία»; Στεναχωρέθηκα πολύ, όταν το άκουσα. Γιατί στεναχωρέθηκα; Γιατί αυτή η ερώτηση φανερώνει πως περιφρονείτε τους κανόνες της Εκκλησίας. Έτσι γίνεστε όμοιοι με τους αιρετικούς οι οποίοι εξαιτίας της υπερηφάνειας απομακρύνθηκαν από την Ορθόδοξη Εκκλησία και περιφρονούν τους κανόνες της.

Ασφαλώς η νηστεία καθιερώθηκε από τον ίδιο τον Κύριο Ιησού Χριστό. Ο ίδιος ο Κύριος νήστευσε σαράντα ημέρες στην έρημο πριν αρχίσει το κήρυγμα της σωτηρίας. Στους μαθητές του Ιωάννη του Προδρόμου οι οποίοι τον ρώτησαν: «διατί ἡμεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι νηστεύομεν πολλά, οἱ δὲ μαθηταί σου οὐ νηστεύουσι;», ο Κύριος απάντησε το εξής: «μὴ δύνανται οἱ υἱοὶ τοῦ νυμφῶνος πενθεῖν ἐφ᾿ ὅσον μετ᾿ αὐτῶν ἐστιν ὁ νυμφίος; ἐλεύσονται δὲ ἡμέραι ὅταν ἀπαρθῇ ἀπ᾿ αὐτῶν ὁ νυμφίος, καὶ τότε νηστεύσουσιν» (Μτ. 9, 14-15).

Εις την Κυριακή της Ορθοδοξίας

Στο 27ο κεφάλαιο των Πράξεων των αγίων αποστόλων το οποίο αναφέρεται στη μεταγωγή του αποστόλου Παύλου στη Ρώμη διαβάζουμε: «καὶ τὴν νηστείαν ἤδη παρελήλυθέναι» (Πραξ. 27, 9). Όταν ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός μετά την ένδοξη Μεταμόρφωσή του κατέβηκε από το όρος Θαβώρ, συνάντησε τους ανθρώπους οι οποίοι παραπονούνταν για το ότι οι απόστολοι δεν μπόρεσαν να θεραπεύσουν το δαιμονισμένο παιδί… Ο Χριστός με ένα μόνο λόγο του έδιωξε το πονηρό πνεύμα από το παιδί και όταν οι απόστολοι τον ρώτησαν γιατί οι ίδιοι δεν μπόρεσαν να το κάνουν, του απάντησε: «Τοῦτο τὸ γένος οὐκ ἐκπορεύεται εἰ μὴ ἐν προσευχῇ καὶ νηστείᾳ» (Μτ. 17, 21).

Σας φτάνουν, άνθρωποι πονηροί που θέλετε στην Αγία Γραφή να βρείτε δικαιολογίες για την αμέλειά σας, τα λόγια αυτά της Αγίας Γραφής; Είναι μεγάλη αμαρτία να μη σεβόμαστε του κανόνες τους οποίους όρισε η Εκκλησία στις επτά Οικουμενικές Συνόδους. Στις Συνόδους αυτές η Εκκλησία μας όχι μόνο συνέταξε το Σύμβολο της Πίστεως αλλά και τον μεγαλύτερο αριθμό των ιερών κανόνων, τους οποίους εμείς ομολογούμε και οπωσδήποτε πρέπει να τηρούμε. Όλοι αυτοί οι κανόνες είναι συγκεντρωμένοι στο βιβλίο που λέγεται Νομοκανόνας. Το βιβλίο αυτό η Εκκλησία το χρησιμοποιεί για να συμβουλεύεται και να καθορίζει την πορεία της.

Στην αρχή του βιβλίου αυτού τοποθετούνται 85 κανόνες των αγίων Αποστόλων, ακολουθούν οι κανόνες των επτά Οικουμενικών και κάποιων τοπικών Συνόδων, επίσης και οι κανόνες των μεγάλων ιεραρχών. Ο ρόλος των επτά Οικουμενικών Συνόδων είναι πάρα πολύ μεγάλος. Αυτές προστάτεψαν στην Εκκλησία από τις αιρέσεις που απειλούσαν την αλήθεια που δίδασκε ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός και μας την παρέδωσαν οι Απόστολοί Του. Για τις αιρέσεις που βασάνιζαν την Εκκλησία κατά τη διάρκεια των οκτώ σχεδόν αιώνων, που η μία διαδεχόταν την άλλη. Το πώς αυτές οι αιρέσεις κατηγορήθηκαν και αναθεματίστηκαν στις επτά Οικουμενικές Συνόδους σας έχω πει ένα χρόνο πριν την ίδια ακριβώς ημέρα που λέγεται η Κυριακή της Ορθοδοξίας.

Δεν θα επαναλάβω αυτά που ήδη έχω πει. Θέλω μόνο να υπογραμμίσω ότι ο αγώνας αυτός κατά των αιρέσεων κόστισε πολύ. Οι άνθρωποι έφταναν ακόμα και στο μαρτύριο για να υπερασπίσουν την πίστη τους. Η πιο δύσκολη ήταν η πάλη με την αίρεση της εικονομαχίας.

Ό,τι αφορά την πρώτη Οικουμενική Σύνοδο, αυτή αναθεμάτισε την αίρεση του Αρείου. Η αίρεση όμως αυτή δεν εξαφανίστηκε αμέσως μετά τη Σύνοδο, αλλά αρκετό χρόνο διάφορες μορφές της, που έβρισκαν την υποστήριξη στην Βυζαντινή αυτοκρατορική αυλή και στους ίδιους τους αυτοκράτορες, βασάνιζαν την Εκκλησία. Μεταξύ του πλήθους των ομολογητών της ορθοδόξου πίστεως θα ήθελα μόνο να μνημονεύσω τον άγιο Αθανάσιο τον Μέγα, τον αρχιεπίσκοπο Αλεξανδρείας ο οποίος είκοσι χρόνια πέρασε στην εξορία. Επίσης τον πάπα Ρώμης Μαρτίνο ο οποίος και αυτός εξορίστηκε επειδή δε συμφωνούσε με τη διδασκαλία των μονοθελητών. Τους μοναχούς της Κωνσταντινουπόλεως, με τον γενναίο τους αγώνα προς την υπεράσπιση των ιερών εικόνων, τους τύφλωναν, τους έκοβαν χέρια, αυτιά, μύτες, πάνω στο κεφάλι τους έσπαζαν τις εικόνες.

Δε μου φτάνει ο χρόνος να περιγράψω λεπτομερώς το φοβερό μαρτύριο και το θάνατο του οσιομάρτυρα Στεφάνου του Νέου, τα φοβερά βάσανα του μεγάλου ομολογητού Θεοδώρου του Στουδίτου και του μαθητού του Νικολάου. Σ’ αυτούς δε που ρωτάνε αν η Εκκλησία καθιέρωσε τη νηστεία θα συμβούλευα να εξετάσουν προσεκτικά τα ένδοξα έργα της Αγίας μας Εκκλησίας και των μαρτύρων της και να ντρέπονται στο εξής να θέτουν τέτοιες ερωτήσεις.

Σε σας, πιστά τέκνα της Εκκλησίας του Χριστού, θα πω λίγα λόγια για τη μεγάλη σημασία που έχει η νηστεία. Σας έχω πει ότι οι μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας θεωρούσαν πως τα οκτώ βασικά πάθη είναι δεμένα το ένα με το άλλο σαν την αλυσίδα και το ένα γεννά το άλλο. Πιο λεπτομερώς θα μιλήσω γι’ αυτό το θέμα αργότερα. Αυτό που θέλω να σας πω τώρα είναι ότι μία από τις κατώτερες αμαρτίες είναι η γαστριμαργία. Στο δρόμο προς τη σωτηρία ούτε ένα βήμα δεν μπορούμε να κάνουμε αν δεν πολεμήσουμε τις αμαρτίες και τα πάθη μας. Η νηστεία, που μας βοηθάει να πολεμάμε τη γαστριμαργία, μας βοηθάει επίσης να πολεμάμε και τα άλλα πάθη που έχουμε και που είναι τόσα πολλά.

Σκεφτείτε πόσο δύσκολο είναι να συγκρατήσουμε τη γλώσσα μας. Σκεφτείτε επίσης την ασωτεία στην οποία οδηγεί το πολύ φαγητό και ιδιαίτερα το κρασί. Δε μου φτάνει ο χρόνος να μιλήσω σήμερα για το πόσο αναγκαίο είναι να τηρούμε τη νηστεία, να κάνουμε το σώμα μας, το οποίο δε μας αφήνει να πορευόμαστε προς τον ουρανό όπου κατοικεί η αιώνια αλήθεια, να υποτάσσεται στο πνεύμα. Ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός να μας βοηθήσει στο στάδιο της νηστείας και της βαθιάς μετανοίας και να μας αξιώσει της κοινωνίας του αχράντου Σώματός Του και του Τιμίου Του Αίματος. Αμήν.

Αγίου Λουκά Αρχιεπισκόπου Κριμαίας, Λόγοι και Ομιλίες Τόμος Α΄, εκδόσεις Ορθόδοξος Κυψέλη, Θεσσαλονίκη, 2014